Ma’vzu: organik moddalar ishlab chiqarish reja

Shu bilan bir qatorda past haroratda muvozanat metanol hosil bo’lishi tomonga kuchli.

• 
  Shu bilan bir qatorda past haroratda muvozanat metanol hosil bo’lishi tomonga kuchli.
  

Shu bilan bir qatorda past haroratda muvozanat metanol hosil bo’lishi tomonga kuchli siljiydi, ammo metanolning sintezlanish tezligi juda sust bo’ladi hamda bunday sharoitda sintezni tezlatuvchi katalizator ham hozircha ma’lum emas. Shuning uchun ham sanoatda jarayon juda kichik harorat (20— 30°C) intervaliga olib boriladi. Metanol unumining harorat va bosimga bog’liqligini 102-rasmda ko’rish mumkin.

Sanoatda gazlar aralashmasini siqish uchun zarur bo’ladigan energiya sarfiyotini kamaytirish uchun jarayon odatda 20-35 MPa bosimida olib boriladi. Amalda eng optimal sharoit yaratilganida ham gazlar aralashmasida reaktor orqali bir marta o’tganida hosil bo’ladigan metanolning unumi 5-20 % bo’ladi. Shu boisdan dastlabki gazlar aralashmasida hosil bo’lgan metanol ajratib olinib, reaksiyaga kirishmay qolgan gazlar yana qayta reaktorga kiritiladi, ya'ni bir necha bor sirkulyatsiya qilinadi, unum 84-87% ga chiqariladi.

Sanoatda ikki xil katolizatordan foydalaniladi: 1) rux-xromli (8ZnO·Cr2O3 ·CrO3), u yuqori haroratga, kontakt zaharlariga chidamli, zaharlanganda ham yana qayta aktivlash mumkin, oson regeneratsiyalanadi, selektivligi yuqori. Buning uchun optimal sharoit 370-400°C va 25-30 MPa bosim; 2) mis katalizatori aktivligi juda yuqori, ammo kontakt zaharlariga va yuqori haroratga chidamsiz, qaytmas holda zaharlanadi. Shuning uchun ham 300°C va 15 MPa bosimda foydalaniladilar.

• 
  Sanoatda ikki xil katolizatordan foydalaniladi: 1) rux-xromli (8ZnO·Cr2O3 ·CrO3), u yuqori haroratga, kontakt zaharlariga chidamli, zaharlanganda ham yana qayta aktivlash mumkin, oson regeneratsiyalanadi, selektivligi yuqori. Buning uchun optimal sharoit 370-400°C va 25-30 MPa bosim; 2) mis katalizatori aktivligi juda yuqori, ammo kontakt zaharlariga va yuqori haroratga chidamsiz, qaytmas holda zaharlanadi. Shuning uchun ham 300°C va 15 MPa bosimda foydalaniladilar.
  
• 
  Rossiya FA neft kimyo sintezi instititida o’tkazilgan tekshiruvlar sintez reaksiyasi yuqoridagidan boshqa tartibda borishini ko’rsatdi.
  
• 
  CO2+3H2→ CH3OH+H2O.
  
• 
  Lekin nima uchun metanol CO va H2 dan (sintez gazdan) olinadi? Gap shundaki, sintez gazda doimo CO2 va suv bug’larining aralashmasini (5 % gacha) bo’ladi. Bu miqdor reaksiya boshlanishi uchun kifoyadir. Metanol sintezida katalizatorlar ta'sirida uglerod (II) - oksid suv bug’i kislorodi hisobga uglerod (IV) - oksidgacha oksidlanadi (busiz jarayon ketmas edi).
  
• 
  Metanol rangsiz suyuqlik 64,7°C da qaynaydi, suvda cheksiz eriydi, organik erituvchilar bilan istagancha aralashadi, o’ta zaharli, 5-10 ml ichilsa ko’r qiladi, 30 ml o’limga olib keladi.