Ma’vzu: organik moddalar ishlab chiqarish reja

Sirka aldegidi olishning iqtisodiy jihatdan foydali usuli, uni atsetilenga nisbatan arzon ashyo hisoblangan etilenni oksidlab olishdir. Etilenni oksidlash paladiy (II) xloridi va uni regeniratsiyalash uchun oksidlovchi mis (II) xloridning suvdagi eritmasidan iborat katalizator eritmasida olib boriladi. Jarayon bir bosqichli.

Sirka aldegidi olishning iqtisodiy jihatdan foydali usuli, uni atsetilenga nisbatan arzon ashyo hisoblangan etilenni oksidlab olishdir. Etilenni oksidlash paladiy (II) xloridi va uni regeniratsiyalash uchun oksidlovchi mis (II) xloridning suvdagi eritmasidan iborat katalizator eritmasida olib boriladi. Jarayon bir bosqichli.

Ichi 100°C haroratgacha qizdirilgan katalizator suyuqligi bilan to’lg’azilgan kolonna tipidagi reaktorning ostki qismiga 0,1 MPa bosimda mayda pufakchalar shaklida etilen gazi yuboriladi. Etilenning 30-50% yutilishiga ulguradi, bunda quyidagicha reaksiya ketadi.

CH2= CH2+ PdCl2+ H2O →CH3CHO + Pd + 2HCl

Ajralib chiqqan paladiy yana xloridga aylanadi.

Pd + 2CuCl2→ PdCl2+ 2CuCl

Reaktorga CuCl ni oksidlash uchun kislorod ham yuboradi.

4CuCl + O2 + 4HC1→ 4CuCl2 + 2H2O

Jarayon ekzotermik bo’lganligi uchun eritma qaynaydi, reaktordan aldegid, suv bug’lari va etilenning aralashmasidan iborat bug’ chiqadi. So’ngra ular atsetilenni bug’ fazali gidratlashdagi kabi qismlaiga ajratib olinadi. Bug’langan suv o’rnini to’ldirib turish uchun reaktorga suv ham solinib turiladi. Aldegidning unumi 95 % ni tashkil qiladi. Sirka aldegidi o’tkir, yoqimsiz hidli suyuqlik, suvda yaxshi eriydi, ko’pgina organik erituvchilarda ham eriydi, zaharli sirka aldegididan sanoat miqyosida sirka kislota sirka angidiridi, etil spirti, aldol, butil spirti, atsetallar, aldegidoammiaklar, etilatsetat, pentoeritrit va qator boshqa moddalar olinadi.

• 
  Jarayon ekzotermik bo’lganligi uchun eritma qaynaydi, reaktordan aldegid, suv bug’lari va etilenning aralashmasidan iborat bug’ chiqadi. So’ngra ular atsetilenni bug’ fazali gidratlashdagi kabi qismlaiga ajratib olinadi. Bug’langan suv o’rnini to’ldirib turish uchun reaktorga suv ham solinib turiladi. Aldegidning unumi 95 % ni tashkil qiladi. Sirka aldegidi o’tkir, yoqimsiz hidli suyuqlik, suvda yaxshi eriydi, ko’pgina organik erituvchilarda ham eriydi, zaharli sirka aldegididan sanoat miqyosida sirka kislota sirka angidiridi, etil spirti, aldol, butil spirti, atsetallar, aldegidoammiaklar, etilatsetat, pentoeritrit va qator boshqa moddalar olinadi.
  
•