Mavzu: O’rmonda yonadigan materiallarning issiqlikka chidash xususiyatini xisoblash Reja: 1O’rmon yong’inlarini asosiy sabablari

Reja:
1O’rmon yong’inlarini asosiy sabablari.
2.Yong’in va ekotizm.
3.Yong’in fronti.
4.Maxsus kompazitsiya.

Mavzu: O’rmonda yonadigan materiallarning issiqlikka chidash xususiyatini xisoblash

Reja:

1O’rmon yong’inlarini asosiy sabablari.

2.Yong’in va ekotizm.

3.Yong’in fronti.

4.Maxsus kompazitsiya.

O’RMON YONG’INLARNI ASOSIY SABABLARI:
O’rmon yong’inlari tabiiy sabablar yoki inson faoliyati natijasida yuzaga kelishi mumkin.
TABIIY SABABLAR:
Bazi o’simliklar yong’inlari tabiiy sabablarga ko’ra yuzaga keladi, masalan, chaqmoq ta’siri.
TEXNOLOGIK SABABLAR:
O’rmon yong’inlarini 90%dan ortig’I odamlar tomonidan tasodifiy extiyotsizlik yoki qasddan sodir bo’ladi.
BAXTSIZ XODISALAR:
Ko’pgina o’rmon yong’inlari tabiiy bo’shliqlardan o’tadigan elektr uzatish liniyalarining qisqa tutashuvi yoki ortiqcha yuklanishi natijasida yuzaga keladi.
E’TIBORSIZLIK:
O’rmon yong’inlarining juda keng tarqalgan sabab-o’chirish qiyin yoki nazoratsiz bo’lgan gulxanlar. Yo’l chetiga tashlangan axlat yoki dumbalarni xuddi shunday yoqib yubiring.
AYTMOQCHI:
Sun’iy o’rmon yong’inlari juda tez-tez bo’ladi. Shuning uchun, ruxiy muammolarga duchor bo’lgan odamlar bor chunki ular olov yoqishni yaxshi ko’radilar.
YONG’IN VA EKOTIZIMLAR:
Ba’zi ekotizimlarda yong’in ularning funksional xususiyaltaridan biri bo’lib, tur davriy yong’inlariga mmoslashgan va xatto ularga bo’gliq. Savannalarda va o’rta yer dengizi o’rmonlarida, masalan vaqti-vaqti bilan kuyishlar amalga oshiriladi o’simliklarni yangilash va ayrim turlarning o’sishi yoki tiklanishiga yordam beradi.
YONG’IN FRONTI:
Bu olovning old tomoni bo’lib, shamolning ustun yo’nalishini qo’llab quvvatlaydi va alangalar olov tillari paydo bo’lishiga imkon beradigan darajada balanddir. Ikkinchisi old tomonini uzunlamasiga kengaytmasi bo’lib, yerni qoplaydi va yong’in zonasini kengaytiradi.
CHEGARALAR:
Shamolning lateral tarzda uradigan oldinga siljishi bilan bo’gliq bo’lgan olovning laterial qismlari. Mintaqada yong’inlar unchalik kuchli bo’lmagan va sekinriq rivojlangan.
COLA:
O’rmon yong’inini orqa tomoni bo’lib, yong’in kelib chiqishiga mos keladi. Shu nuqtada, olov past bo’ladi. Chunki yong’in materialining ko’p qismi iste’mol qilingan.
MaxSUS KOMPOZITSIY:
Ma’lum bir joydagi o’simlik turlari yong’in qanchalik uzoq va qanchalik tez tarqalishini aniqlay oladi. Misol uchun ignabargli daraxtlar tomonidan ishlab chiqarilgan qatronlar qaraqay va sarv kabi o’simlik materialining yonjuvchanligini oshiradi. Bundan tashqari, sumax va pichan kabi oilalardan ba’zi angospermlar ajoyib yoqilgi xisoblanadi. Ayniqsa baland yaylovlarda olov juda tez tarqaladi.
TOPOGRAFIYA:
Yong’in sodir bo’lgan joyning relyefi va shamol yo’nalishi yong’in tarqalishi va tarqalishini belgilovchi omillardir. Misol uchun: tepalik tomonidan olov, havo oqimi yuqori tezlikda va kuchli olov havo oqimi yuqori tezlikda tarqaladi. Bundan tashqari – tik yonbag’rlarda yonayotgan yonilg’i materialining (kul) bo’laklari ososngina pastga tushishi mumkin.
O’rmon yong’inlari o’rmon yoki boshqa o’simliklarining katta maydonlarini istemol qiladigan nazoratsiz yong’in chiqindilari. Ular olov bilan ajralib turadi, ularning yoqilg’i materiallarini yog’och va o’simlik to’qimalari bo’lib shamol ularning rivojlanishiga to’sqinlik qiladi. Bu yong’inlar tabiiy sabablarga ko’ra yuzaga kelishi mumkin. Birinchi xolda, ular qurg’oqchilik va issiqlikning ekstremal sharoitida chaqmoq ta’siri tufayli yuzaga keladi, lekin ko’pchilik tasodifif yoki qasddan inson xarakatlaridan kelib chiqadi.
Ular asosiylaridan biridir ekotizimlarning buzilishi yoki yo’qolishi sabablari, chunki ular hududning o’simlik qoplamini va faunasini butunlay yo’q qilishi mumkin. Bu tuproq eroziyasini oshiradi, suv oqimini oshiradi, infiltiratsiyani kamaytiradi bu esa suv mavjudligini kamaytiyadi.