Mavzu: Osiyo xalqlari etnografiyasi tarixi. Reja : Reja

Dog‘iston ham qadimiy kavkaz tilida gapiradigan tub aholiga ega, etnik jihatdan eng ko‘p millatli hududga kiradi. Bu yerda yaqin davrlargacha 30 ga yaqin turli xalqlar yashagan. Uncha katta bo‘lmagan hududda bunday ko‘p sonli elatlarning paydo bo‘lishi- ning asosiy sababi Dog‘istonning geografik jihatdan ajralgan holda baland tog‘lar orasida joylashganligidir. Shu bois o‘ziga xos tur­ mush tarzi, tili va madaniyati saqlangan.

Dog‘iston ham qadimiy kavkaz tilida gapiradigan tub aholiga ega, etnik jihatdan eng ko‘p millatli hududga kiradi. Bu yerda yaqin davrlargacha 30 ga yaqin turli xalqlar yashagan. Uncha katta bo‘lmagan hududda bunday ko‘p sonli elatlarning paydo bo‘lishi- ning asosiy sababi Dog‘istonning geografik jihatdan ajralgan holda baland tog‘lar orasida joylashganligidir. Shu bois o‘ziga xos tur­ mush tarzi, tili va madaniyati saqlangan.

O‘rta asrlar davomida Dog‘istonning eng yirik xalqlari ilk feodal davlatlarini yaratganlar, ammo umum etnohududga ega bo‘lgan birlikni tashkil qila olmagan. Masalan, o‘sha davrlarda paydo bo‘lgan Avar xonligidan tashqari bir necha «mustaqil» (asli Avar xonligiga bo‘ysungan) jamoalar mavjud bo‘lib, etnik jihatdan o‘ziga xos «hamqishloq» guruhlarini tashkil qilganlar. Ular umumiy etnik ongga ega bo‘lmagan.

XX asr boshlarida Kavkaz xalqlarining moddiy, ma’naviy va maishiy turmushida ba’zi o‘zgarishlar yuz berdi. Zamonaviy sha­harlar va qishloqlar, yangi tipdagi keng, oyna, eshikli, yorug‘ ko‘p xonali uylar, ko‘rkam jihozlangan xonalar, ayvonli hovlilar yuksak madaniyatning ta’siridan dalolat beradi.

XX asr boshlarida Kavkaz xalqlarining moddiy, ma’naviy va maishiy turmushida ba’zi o‘zgarishlar yuz berdi. Zamonaviy sha­harlar va qishloqlar, yangi tipdagi keng, oyna, eshikli, yorug‘ ko‘p xonali uylar, ko‘rkam jihozlangan xonalar, ayvonli hovlilar yuksak madaniyatning ta’siridan dalolat beradi.

G ‘arbiy Osiyo xalqlarining ijtimoiy tuzumida feodal-patriarxal va qisman quldorlik munosabatlari saqlangan, ko‘p mamlakatlarda ko‘p ukladli bozor munosabatlari kurtak otgan bo‘lib, u ayrim mam­ lakatlarda (Quvayt, Eron, Isroil, Turkiya va Livanda) ancha rivoj­langan. Taraqqiy qilgan mamlakatlaring qishloq aholisi orasida hozirgi feodal-patriarxal munosabatlar kuchli, feodal yer-mulk shakllari, qabilaviy urug’- jamoa munosabatlari va tashkilotlari saqlangan. Ko‘chmanchi va yarim ko‘chmanchi elatlarda xun olish, qabilaviy demokratiya, o‘zaro yordam kabi ibtidoiy jamoa tartiblari haligacha uchraydi.

G ‘arbiy Osiyo xalqlarining ijtimoiy tuzumida feodal-patriarxal va qisman quldorlik munosabatlari saqlangan, ko‘p mamlakatlarda ko‘p ukladli bozor munosabatlari kurtak otgan bo‘lib, u ayrim mam­ lakatlarda (Quvayt, Eron, Isroil, Turkiya va Livanda) ancha rivoj­langan. Taraqqiy qilgan mamlakatlaring qishloq aholisi orasida hozirgi feodal-patriarxal munosabatlar kuchli, feodal yer-mulk shakllari, qabilaviy urug’- jamoa munosabatlari va tashkilotlari saqlangan. Ko‘chmanchi va yarim ko‘chmanchi elatlarda xun olish, qabilaviy demokratiya, o‘zaro yordam kabi ibtidoiy jamoa tartiblari haligacha uchraydi.