Jamlovchi son -§ . Jam lovchi son sanoq sonlarga ~ag(u / -agü, -a g ‘un / -egun, -a vf àv, -avian/ àvlàn, -aia/àià afïïkslarini qo‘shish yo‘li bilan hosil b o ‘ladi.Bu affikslar etim ologik jihatdan bir-biri bilan bogMiq, ya’ni biri ikkinchisidan rivojlangan. M asalan, -ala / -àlà affiksi -avlan/ -àviân afïiksining qisqargan shaklidir (üchâvlàn > üchàvià >iichàlà, altavlan > altavla > alíala), -avian / -avian affiksi -av / - àv affiksiga -lan / -làn qo‘shilishi bilan hosil bolgan (üchâv+lân . Dona son va numerativ so‘zlar o ‘zbek tiliga xos bo‘lm agan.Eski o‘zbek tilida -taf-tà affiksi bilan dona son yasalishi asosan ¿/>soni bilan chegaralangan. Bu ham yodgorliklarning ayrimlarida sanoqli o‘rinlardagina uchraydi. Masalan: Birteyarmaqm ikkibolub,yarm in achqa bàrgànni saxiy dey (Navoiy, MQ). Tilàsà xidmatidinbirta nàr U yüz xushunat qilur erdi àg‘âz (SHN ).Misollardagi birtâ so‘zi dona son m a’nosida qoMlangan. Numerativ so‘zlar. Eski o‘zbek tilida ham numerativ so‘zlar keng iste’molda bo'lgan. Bunday so‘zlar sanoq sonlar bilan birga qollanib, m a’nosi jihatdan dona sonlarga yaqin turadi. Chama son
Do'stlaringiz bilan baham: |
