Mavzu: pedagog psixologiyasi. Reja

M.VudstokvaD.Frensislaro’ztadqiqotlaridahamkorlikfaoliyatidaatrofdagilargamuvaffaqiyatlita’sirko’rsatadiganomillarsirasigaquyidagilarnikiritadi:
-nufuzlilik – buishonchqozonaoladiganinsonlarningxususiyatlari;
-ijobiyo’zgarishlarnitaqdirlamoq (mukofotlamoq) lozim;
-bizningorzu-umidlarimizatrofdagilargata’sirko’rsatadi;
-xalqoldida (oshkora) o’zfikrinibildirishyangichamunosabatnimustahkamlaydi;
-o’zimizo’rgatganimizga, avvaloo’zimizrioyaqilishimizkerak;
-shaxsiyhamjihatlik – bu (halqiluvchi) muhimyo’lochibberadiganomildir. Ularningfikricha, atrofdagilargasamaralita’sirko’rsatuvchiodamlarreklamavamuvaffaqiyatlitaqdimotko’nikmalariga (mahoratiga) egadirlar. Ularqat’iybiror-birishqilishgaundaydigansabablarniyaratishgaqodirdirlar.
Amerikalikolim, maktabdafalsafao’qitishdasturlariniyaratishguruhininga’zosiP.Lipmanningta’kidlashicha, maktabyoshidavrita’limolishshakllariimkoniyatinikengaytiradi. O’qitishjarayonidao’quvchilarnimajburlashgaemas, balkiulargata’limberishdaixtiyoriyvaqadriyatlargaasoslangankognitiv (aqliybilish) yondashishnitaklifetadi.Ularnio’qitishdamajburlashholatlariningsalbiyoqibatlarinitahlilqilib, ulargata’limberishdaixtiyoriylikvaqadriyatlargaasoslanishningafzalliklarivao’quvchilarnitarbiyalashdagisamarasiniko’rsatibo’tadi.
Dj.Levio’ztadqiqotlaridao’quvchilarjamoasidanizolarningshakllanishsabablari, ularnio’rganish, oldiniolishyo’llarivajamoadasog’lompsixologikmuhitniyaratishusullarigadoirijobiyfikrlarniilgarisuradi.Uningfikricha, o’qituvchiningkasbiytayyorgarligidavridao’quv-tarbiyajarayonlarigaxosnizolarnitushunishko’nikmasinio’stirish, shuningdek, mojarolarningsabablarinio’rganishvabartarafetishyokiboshqarishningsamaralivositalarinitopabilishmahoratlarinirivojlantirishmuhimhisoblanadi. Uningta’kidlashicha, o’quvdasturlarida, birtomondan, nizolarningkelibchiqishivasabablaribilanbog’liq, ikkinchitomondan, mojarolarningoldiniolish, haletishvaularniboshqarishbilanbog’liqmasalalarni (savollarni) aksettirishzarur.
Dj. Levimisoltariqasidaboshlang’ichta’lim (6-12 yoshlibolalar) uchunquyidagimashg’ulotvariantlarinikeltiradi:
1) kooperativko’nikmalar (guruhdabirgalikdao’qishvahamkorlik);
2) kommunikativko’nikmalar;
3)nizolarniijodiy (o’ylab, maslahatlashib) halqilishko’nikmasi. Mazkurmashg’ulotvariantlaridarollio’yinlar, sahnako’rinishlarivapsixologikxulqiytreninglardano’rinlifoydalanishzarurligivauningafzalliklarihaqidato’xtalibo’tadi.