Mavzu: Qadimgi Hindi Hitoy mintaqsidagi falsafa

Jadvalni «xotira»ga yozib qo’yish.
YUkorida aytilgan ko‘rinishda jadval hosil qilganimizdan keyin uni kompyuter xotirasiga yozib qo‘yish kerak bo‘ladi. YUqorida keltirilgan «Standartniy» panelidan «Soxranit‘» tugmasini bosib xotiraga yozish mumkinligini aytib o‘tgan edik. Endi shu jarayonni birma-bir ko‘rib o‘tamiz:

1. 
   «Standartniy» panelidan «Soxranit‘» tugmasini bosamiz.
   
2. 
   Quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
   
3. 
   Bu oynadan «Imya fayla» bandiga matn nomini kiritamiz.
   
4. 
   «Papka» bandidan shu fayl joylashadigan katalogni ko‘rsatamiz.
   
5. 
   «Tip fayla» bandidan fayl formatini tanlaymiz. Formati – Kniga Excel, SHablon, Matn DOS, Dokument HTML va xokazolar bo‘lishi mumkin.
   

6. 
   «Parametri» bandidan kerakli parametrlar (faylni ko‘rish, o‘zgartirish uchun parol‘ va xokazolar) belgilanadi. Bu banddan parametrlarni faqat zarur bo‘lganda belgilash mumkin.
   
7. 
   «Soxranit‘» tugmasi bosiladi, yuqorida kiritilgan ko‘rinishdagi fayl hosil bo‘ladi.
   

Faylni ochish

YUqorida keltirilgan tarzda jadval hosil qilganimizdan keyin, u kompyuter xotirasiga yozib qo‘yilgan bo‘lsa, qayta ochishuchun «Standartniy» panelidan «Otkrit‘» tugmasini bosish kerak. Endi shu jarayonni birma-bir ko‘rib o‘tamiz:

3. 
   «Papka» bandidan shu fayl joylashadigan katalogni ko‘rsatamiz.
   
4. 
   «Tip fayla» bandidan fayl formatini tanlaymiz. Formati – Fayl Microsoft Excel, SHablon, Dokument HTML va xokazolar bo‘lishi mumkin.
   
5. 
   Rasmda «strelka» bilan ko‘rsatilgan joyda fayllar ro‘yxati ko‘rinadi va kerakli fayl shu erda tanlanadi.
   
6. 
   «Otkrit‘» tugmasi bosiladi, yuqorida tanlangan fayl ochiladi.
   

Microsoft excelda matematik formulalar bilan ishlash

Elektron jadvallarda oddiygina jadval tuzish emas, balki kataklarga kiritilgan boshlang‘ich qiymatlardan ma‘lum formula asosida yangi qiymatlarni hosil qilish muhimdir. Jadvalga ixtiyoriy formulani kiritish va xisoblashni bajarish mumkin.

Barcha formulalar (=) belgisi bilan boshlanadi. Formulalar dasturlash tillaridagi kabi bir qatorda yoziladi. Aks holda u oddiy matn singari tushuniladi. Formulalarni yozishda kataklar adresidan foydalanish mumkin. Kataklar adresi absolyut ($A$1) ko‘rinishda ham olinadi. Kataklar adresi absolyut ko‘rinishda olingan holatda formulani ko‘chirish paytida o‘zgarmaydi.
Formula to‘g‘ridan-to‘g‘ri katakka yoki formula kiritish joyiga yoziladi.

Masalan quyidagi oynada talabalar oladigan stipendiya miqdorini hisoblash jarayoni ko‘rsatilgan

«Avtoformat» buyrug‘i yordamida yaratiladigan jadvallar ko‘rinishlarini tanlash mumkin

«Avtoformat» oynasidan «Spisok 2 » uslubi tanlanganda jadval quyidagi ko‘rinishga keladi

Excelda formuladan tashqari, turli soxalar bo‘yicha standart funktsiyalar ham

Jadvalning H4:H17 diapazondagi barcha kataklarida Di:Gi (i=4,...17) kabi formulalar kiritilgan. Ammo ulardagi formulalar argumentlari mos qatorlar kataklari sarlavhalari kiritilgan bo‘lsa, S17:H17 diapazondagi formulalarda esa mos ustunlar sarlavhalari kiritilgan.
Masalan: H8 katagida SUMM(D8:G8), D17 katagida SUMM(D4:D16) formulalari berilgan.
Funktsiya «master»i yordamida funktsiyalarni kiritish.

Microsoft Excelning o‘rta maktabda matematika va boshqa fanlarida o‘rganilgan va ishlatilishi mumkin bo‘lgan ayrim matematik va mantiq funktsiyalari ro‘yxatini keltiramiz:

SRZNACH (argumenlar ro‘yxati) – argumentlarning o‘rta arifmetik qiymatini xisoblaydi.
MAKS (argumenlar ro‘yxati) - argumentlarning maksimumini aniqlaydi.
MIN (argumenlar ro‘yxati) – argumentlarning minimumini aniqlaydi.
FAKTR (son) – butun son faktorialini xisoblaydi.
KOREN (son) – kvadrat ildizni hisoblaydi.
ABS (son) – sonning modulini aniqlaydi.
LN(son) – sonning natural ( e-asosli) logarifmini xisoblaydi.
SIN(son) – radian o‘lchovida berilgan burchak sinusini aniqlaydi.
COS(son) – radian o‘lchovida berilgan burchak kosinusini aniqlaydi.
TAN(son) – radian o‘lchovida berilgan burchak tangensini aniqlaydi.
YUqorida keltirilgan va boshqa funktsiyalardan foydalanishda Excel ning uo‘zida keltirilgan ro‘yxatdan osongina foydalanishingiz mumkin.
Masalan, «Master funktsiy» oynasi yordamida sonning ildizi, kubini topish, sonlarni «rim» raqamida ifodalash mumkin:

Excelga mantiq funktsiyalari ham kiritilgan. Ularda ham Beysik tilida funktsiyalar qanday yozilsa, shunday yoziladi.
Masalan:
IF(,<1-ifoda>,<2-ifoda>). Mantiqiy ifodaning natijasiga qarab, birinchi yoki ikkinchi ifodalar bajariladi.

MS Excelda elektron jadvallar yaratish va ularni qayta ishlashda

dasturlash elementlaridan foydalanish.

Reja:

1. Microsoft excel elektron jadvalini yuklash va uning tuzilishi

2.