Mavzu: qattiq jismlarning solishtirma issiqlik sig‘imini aniqlash


Download 58.55 Kb.
bet2/2
Sana15.09.2023
Hajmi58.55 Kb.
#1678946
1   2
Bog'liq
9-sinf Fizika Laboratoriya ishi

Hisoblash


_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________ _________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
MAVZU: SUYUQLIKNING SIRT TARANGLIK KOEFFITSIENTINI ANIQLASH
laboratoriya ishi-3
Ishning maqsadi: Suyuqlik sirt taranglik koeffitsientini aniqlashni o’rganish.
Kerakli jihozlar: Sezgir dinamometr, shtativ, Uchburchak, to’rtburchak va aylana shaklida sim, suv solingan idish, suyuqlik solinadigan idish. Ishni bajarish tartibi

  1. Dinamometrni yuqori halqasidan shtativga o‘rnating.

  2. Chizg‘ich yordamida uchburchak shaklida simning perimetri l ni o‘lchang.

  3. Dinamometrning pastki halqasiga uchburchak shaklidagi simni iling va simning og‘irlik kuchi F1 ni o‘lchang.

  4. Idishda suvni ko’tarib dinamometrga osilgan sigma tekkizing.

  5. Idishni sekin pastga tomon tortib, simning suvdan uzilishi paytdagi dinamometrning ko‘rsatishi F2 ni yozib oling.

  6. F = F1 – F2 formuladan sirt taranglik kuchini toping.

  7. formula yordamida suyuqlikning sirt taranglik koeffitsientini hisoblang

  8. Tajribani uch marta takrorlang. σ formula yordamida sirt taranglik koeffitsientining o‘rtacha qiymatini hisoblang.

  9. Tajriba davomidagi o‘lchash va hisoblash natijalarini 1- jadvalga yozing.

1-JADVAL

N

m, kg

l, m

σ, N/m

σo’rt , N/m

1





2




3




Hisoblash
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________

MAVZU: HAVONING NISBIY NAMLIGINI ANIQLASH


Laboratoriya ishi-4
Ishning maqsadi: Havoning namligini tajribada aniqlash o’rganish.
Kerakli jihozlar: Avgust psixometri (yoki ikkita bir xil termometr) suv solinadigon idish va doka. Ishning bajarish tartibi 1. Psixometr idishchasiga suv soling va 4- 5 daqiqa kuting.

  1. Quruq va ho’l termometr ko’rsatkichini yozib oling.

  2. Quruq va ho’l termometrlarning t va th ko’rsatkichini yozib oling.

  3. Quruq va ho’l termometrlarning ko’rsatkichlarini farqini ya’ni: ∆t=t-th hisoblang.

  4. psixometrik jadvaldan quruq termometrning t ko’rsatishiga va ∆t mos kelgan nisbiy namlik belgilang.

  5. xonadagi absolyut namlikni aniqlang.

  6. Tajriba natijalarini jadvalga yozing.


N

t, C

th, C

∆t

ф

ρ g/m3

1






2






3






Hisoblash
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
MAVZU: SHISHANING NUR SINDIRISH KO‘RSATKICHINI ANIQLASH
Laboratoriya ishi-5
Ishning maqsadi: Shishaning nur sindirish ko’rsatkichini aniqlashni o’rganish.
Kerakli jihozlar: elektr lampa, tirqishli to‘siq, uchburchakli shisha prizma, ip, transportir. Ishni bajarish tartibi

  1. S manbani yoqib, uning yo‘liga tirqishli to‘siqni shunday joylashtiringki, to‘siq ortida ingichka dastali nur hosil bo‘lsin. Nur yo‘lini stol ustiga chiziq tortish orqali belgilang.

  2. Nur dastasi yo‘liga uchburchakli shisha prizmani 73- rasmda ko‘rsatilgandek joylashtiring. Prizmaning yuqori uchidagi α burchakni yozib oling (bu burchak prizmaga yozilgan bo‘ladi).

  3. Prizma qo‘yilganda nur dastasi O nuqtada sinadi va o‘z yo‘lini o‘zgartirib, γ burchakka buriladi. Nurning singan yo‘lini ignalar bilan belgilang va γ burchakni transportir bilan o‘lchang.

  4. Nur sindirish ko‘rsatkichi n bo‘lgan shisha prizmadan havoga o‘tish holati uchun yorug‘likning sinish qonunini quyidagicha ifodalash mumkin:

yoki n=
bunda α - shisha va havo chegarasiga nurning tushish burchagi bo‘lib, uning kattaligi prizmaning yuqorigi burchagiga teng. α va γ ning o‘lchangan qiymatini (2) formulaga qo‘yib, berilgan shishaning nur sindirish ko‘rsatkichini aniqlang.

  1. Shisha prizmani manbadan turli uzoqlikka qo‘yib, tajribani uch marta takrorlang. Har bir holat uchun burchakni o‘lchang va shishaning nur sindirish ko‘rsatkichini aniqlang.

  2. O‘tkazilgan uchta tajribadan olingan natijalar asosida shishaning nur sindirish ko‘rsatkichining o‘rtacha qiymati no’rt ni hisoblang.

Tajriba jarayonidagi o‘lchash va hisoblash natijalarini 1- jadvalga yozing.

N

Α

sinα

Γ

Sin(α+γ)

n

no’rt

1







2






Hisoblash
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
MAVZU: LINZANING OPTIK KUCHINI ANIQLASH
Laboratoriya ishi-6
Ishning maqsadi: Linzaning fokus masofasi va optik kuchini aniqlashni o’rganish.
Kerakli jihozlar: qavariq linza, elektr lampa, ekran va masshtabli chizg‘ich.
Ishni bajarish tartibi

  1. Elektr lampa, linza va ekranni stol ustiga 79-rasmda ko‘rsatilgandek joylashtiring.

  2. Lampani yoqing. Ekranni oldinga-orqaga surib, lampa tolasining eng aniqroq tasviri hosil bo‘ladigan masofani toping. Buyumdan (lampadan) linzagacha bo‘lgan d1 masofani va linzadan tasvirgacha (ekrangacha) bo‘lgan f1 masofani o‘lchang.

  3. Lampa bilan linza orasidagi masofani d2 va d3 ga o‘zgartirib, tajribani takrorlang. Ekranda lampa tolasining eng aniqroq tasviri hosil bo‘lgan masofada f2 va f2 larni o‘lchang.

  4. Linza formulasidan foydalanib har bir tajribadan olingan d1 va f1, d2 va f2, d3 va f3 uchun fokus masofasi F1, F2, F3 ni hisoblang.

  5. Fo’rt = (F1 + F2 + F3)/3 formulaga qo‘yib, fokus masofasining o‘rtacha qiymatini hisoblang.



  1. D = formuladan linzaning optik kuchini hisoblang.

  2. O‘lchash va hisoblash natijalarini 1- jadvalga yozing.

1-JADVAL

N

d, m

f, m

F, m

𝐹𝑜′𝑟𝑡, m

D, dptr

1






2




3




9. Linzani lampadan d = 2F masofaga qo‘ying. Ekranni oldinga-orqaga surib, unda lampa tolasi tasvirini hosil qiling. 10. Linzani lampadan shunday masofaga qo‘yingki, bunda F < d < 2F shart bajarilsin. Ekranni surib, unda lampa tolasining tasvirini hosil qiling.
11. Linzani lampadan d < F masofaga qo‘ying. Ekranda lampa tolasining tasvirini qidiring. Linza orqasida tasvir hosil bo‘lmaganligiga ishonch hosil qiling.
Hisoblash
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________ ________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________


Amonov Sadulla Xolsaitovich 42-maktab

Download 58.55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling