Мavzu: Rivojlangan mamlakatlarda bank faoliyatining rivojlanishi va uni tartibga solish. Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Мavzu: Rivojlangan mamlakatlarda bank faoliyatining rivojlanishi va uni tartibga solish.


Reja:
I. Kirish.
II. Asosiy qism:
1. Germaniyada bank faoliyatining rivojlanishi va uni tartibga solinishi.
2. Buyuk Britaniyada bank faoliyatining rivojlanishi va uni tartibga solinishi.
3. Koreyada bank faoliyatining rivojlanishi va uni tartibga solinishi.
Xulosa.
Foydalanılgan adabıyotlar ro’yhatı

Kirish
Bank so`zi italyancha «banka» so`zidan olingan bo`lib, «stol», «pullik stol» degan ma`noni anglatadi, chunki o`rta asrlarda italiyalik puldorlar hamyonlaridagi, idishlaridagi tangalarni stol ustiga qo`yib xisob-kitob qilganlar.
XII asrlarda Genuyada pul almashtiruvchilarni «bancherii» deb atalib, agar puldorlarning qaysi biri ishonchni oqlamasa va ishiga ma`suliyatsizlik qilsa, u o`tirgan stol sindirib tashlangan va uni «Banco rotto», ya`ni bankrot deb atashgan. Banklar paydo bo`lishining boshlang`ich nuqtasi bo`lib XVI asrda Florensiya va Venetsiyada tashkil qilingan kichik jiro-banklar xisoblanadi.
Xozigi kunda tijorat banklari tomonidan berilayotgan kreditlarning ta`minoti sifatida kuchmas mulk, qimmatli qog`ozlar, uchinchi shaxs va sugurta tashkilotining kafolati qabul qilingan.
Tijorat banklarining kreditlash jarayoni quyidagi boskichlarni o`z ichiga oladi:
- Kredit olish uchun mijoz arizasini ko`rib chiqish
- Qarz oluvchining tulovga va kreditga layoqatligini bank tomonidan o`rganish
- Kredit qo`mitasini qarori
- Kredit shartnomasini rasmiylashtirish
- Kredit berish
- Kreditni foizi bilan qaytarilishini bank tomonidan nazorat qilish
-Tijorat banklari resurslarining 2002 yilda 66,83 foizi, 2003 yilda 68,08 foizi, 2004 yilda 70 foizi kreditlashga yo`naltirilgan
Mavzuning dolzarbligi. Bugungi globallashuv davrida integratsiyalashish jarayonlarining tobora avj olib borayotgani, mamlakatlarning o’zaro iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy sohalardagi munosabatlarining kun sayin rivojlanib borishi, shunigdek, iqtisodiyotni rivojlanishining bir sababchisi sifatida bank tizimini e’tiborsiz qoldira olmaymiz. Bugungi kunda keng qamrovli iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida bank xizmatlarini sifatli amalga oshirish, shu jumladan asosiy banklarning an’anaviy xizmat turi bo’lmish kredit operatsiyalarining na’munali darajada bo’lishi har bir mamlakat iqtisodiyotida katta va muhim ahamiyatga egadir.
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev 2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasida bank tizimini yanada mustahkamlash, likvidligini oshirish, moliyaviy barqarorligini yaxshilash, milliy valyuta va narxlarning barqarorligini ta’minlash, bank xizmatlarini rivojlantirish, bank faoliyatini tartibga solishning zamonaviy prinsiplari va mexanizmlarini joriy etish nazarda tutilgan.¹
Ko'pgina rivojlangan mamlakatlarda bank tizimlari iqtisodiyotning boshqa tizimlariga nisbatan kuchaytirilgan nazorat va tekshiruv obyektlari hisoblanadi, chunki tijorat banklari o'z mijozlari hisoblangan davlat tashkilotlari, tijorat korxonalari va xususiy shaxslarning manfaatlari himoyalanishi uchun javob beradi.
Shu o’rinda, Markaziy banktijorat banklari tomonidan zamon talablariga javob beradigan kredit operatsiyalarini ta'minlash maqsadida yaqin kelgusidagi istiqbollari va rivojlanish strategiyasini belgilaydi. Kreditlash tizimi sohasidagi bosh maqsad, bankning kredit riskini samarali boshqarish orqali mijozlarga yuqori darajada xizmat ko’rsatish, bank tizimi moliyaiy barqarorligini ta’minlash, tijorat banklarining faoliyatdan asosiy maqsadi bo’lmish daromadliligini oshirish va albatta iqtisodiyotni rivojlantirishdan iborat. Buni amalga oshirishning eng samarali usuli kredit risklarini samarali boshqarish hisoblanadi.
Respublikamiz Prezidentining qator qaror vaasarlarida banklardagi kredit operatsiyalarni takomillashtirishga to’xtalib o’tgan. Prezidentimizning 2010 yil 26- noyabrdagi PQ 1438-sonli “2011-2015yillarda respublika bank tizimini yanada isloh qilish, uning barqarorligini oshirish va yuqori xalqaro reyting ko’rsatkichlariga erishish bo’yicha chora-tadbirlari tog’risida”gi Qarorida, respublika moliya-bank tizimini isloh qilishni yanada chuqurlashtirish va barqarorligini oshirish, banklar va butun moliya-bank tizimi faoliyatiga yondashuvlarni hamda baholash tizimini tubdan o’zgartirish, hamma tomonidan qabul qilingan xalqaro normalar, standartlar va baholash ko’rsatkichlariga muvofiq bank faoliyatini tashkil etishning yanada yuqoriroq darajasiga chiqishni ta’minlash kerakligiaytib o’tilgan.