Мavzu: Rivojlangan mamlakatlarda bank faoliyatining rivojlanishi va uni tartibga solish. Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Janubiy Korea bank tizimining joriy holati va uning tahlili.
Bosh ofis: Jung tumani, Seul
O'rnatilgan: 12 iyun 1950 yil; 70 yil oldin
Mulkchilik: 100% davlat mulki
Hokim: Li Ju Yol
Markaziy banki: Koreya Respublikasi
Valyuta: Janubiy Koreya g'olib bo'ldi KRW (ISO 4217 )
Zaxira: 358 510 million AQSh dollari
Veb-sayt: www.bok.or.kr
Koreya banki:
Hangul: A'zosi은행
Xanja: 韓國銀行
Qayta ko'rib chiqilgan Romanizatsiya: Xanguk Yunxen
Makkun-Reischauer; Xan'guk Anxaeng
The Koreya banki (BOK; Koreys : Assigned 은행; Xanja : 韓國 銀行) bo'ladi markaziy bank ning Koreya Respublikasi va emitent Janubiy Koreya g'olib bo'ldi. 1950 yil 12 iyunda tashkil etilgan Seul, Janubiy Koreya.
Bankning asosiy maqsadi narxlarning barqarorligi. Buning uchun bank inflyatsiyani maqsad qiladi. 2016-18 yillardagi maqsad iste'mol narxi inflyatsiya 2,0%.
Tegishli Oxirgi Birlik Ma'lumotnomasi

Foiz stavkasi 3,50 3,50 foiz 2023 yil fevral
Banklararo stavka 3,55 3,55 foiz 2023 yil mart
Pul massasi M1 1205546.40 1209154.20 Krv milliard yanvar 2023
Pul ta'minoti M0 164690300.00 162855800.00 Krv Million yanvar 2023
Pul taklifi M2 3792103.10 3715710.70 Krv milliard yanvar 2023
Pul taklifi M3 5155651.30 5065859.00 Krv milliard yanvar 2023
Valyuta zaxiralari 425290.00 429970.00 USD mln fevral 2023
Xususiy sektorga kreditlar 11833985.00 11782103.00 KRV yuz Million
fevral 2023
Kredit stavkasi 4,50 4,50 foiz 2023 yil mart
Markaziy Bank balansi 558399.60 582826.10 Krv milliard yanvar 2023
Xorijiy aktsiyadorlik investitsiyalari 808848.50 717253.00 USD Million Dec 2022
Janubiy Korea iste’mol kreditlari hajmi:

PRAGNOZLAR:

Tegishli Oxirgi Birlik Ma'lumotnomasi
Foiz stavkasi 3,50 3,50 foiz 2023 yil fevral
Banklararo stavka 3,55 3,55 foiz 2023 yil mart
Pul massasi M1 1205546.40 1209154.20 Krv milliard yanvar 2023
Pul ta'minoti M0 164690300.00 162855800.00 Krv Million yanvar 2023
Pul taklifi M2 3792103.10 3715710.70 Krv milliard yanvar 2023
Pul taklifi M3 5155651.30 5065859.00 Krv milliard yanvar 2023
Valyuta zaxiralari 425290.00 429970.00 USD mln fevral 2023
Xususiy sektorga kreditlar 11833985.00 11782103.00 KRV yuz Million fevral 2023
Kredit stavkasi 4,50 4,50 foiz 2023 yil mart
Markaziy Bank balansi 558399.60 582826.10 Krv milliard yanvar 2023
Xorijiy aktsiyadorlik investitsiyalari 808848.50 717253.00 USD Million Dec 2022

Xulosa
Bank deb, pul mablaglarini yig`uvchi, saqlab beruvchi, kredit-xisob va boshqa vositachilik operatsiyalarini bajaruvchi muassasalarga aytiladi.
Banklar paydo bo`lishining asosi bo`lib tovar-pul munosabatlarining rivojlanishi xisoblanadi. Tovar-pul munosabatlarinig bo`lishi va ularning rivojlanib borishi barcha ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarda banklarning ham bo`lishini taqazo etadi. Banklar o`rta asrlarda puldorlar tomonidan pulni qabul qilish va boshqa davlat, shaxar puliga almashtirib berish asosida kelib chiqqan. Keyinchalik puldorlar o`z bo`sh turgan mablag`laridan foyda olish maqsadida ularni vaqtincha foydalanishga mablag` zarur bo`lgan subyektlarga ssudalar berishgan. Bu hol pul almashtiruvchi puldorlarning bankirlarga aylanishiga olib kelgan. Bank so`zi italyancha «banka» so`zidan olingan bo`lib, «stol», «pullik stol» degan ma`noni anglatadi, chunki o`rta asrlarda italiyalik puldorlar hamyonlaridagi, idishlaridagi tangalarni stol ustiga qo`yib xisob-kitob qilganlar.
XII asrlarda Genuyada pul almashtiruvchilarni «bancherii» deb atalib, agar puldorlarning qaysi biri ishonchni oqlamasa va ishiga ma`suliyatsizlik qilsa, u o`tirgan stol sindirib tashlangan va uni «Banco rotto», ya`ni bankrot deb atashgan. Banklar paydo bo`lishining boshlang`ich nuqtasi bo`lib XVI asrda Florensiya va Venetsiyada tashkil qilingan kichik jiro-banklar xisoblanadi. Keyinchalik bunday banklar Amsterdamda (1605), Gamburgda (1618), Milanda, Nyurenbergda, Genuyada vujudga kelgan. Bu banklar asosan o`z mijozlari – savdogarlarga xizmat qilgan, ular o`rtasida naqd pulsiz xisob-kitoblarni olib borgan. Angliya bank tizimi (XVI asr) yuzaga kelgan va rivojlangan birinchi davlat hisoblanadi. Angliya bankirlari oltinni saqlab beruvchilar va savdogarlardan kelib chiqqan.
Tarixda birinchi yuzaga kelgan bank Angliya banki hisoblanadi, u 1694 yilda aksioner bank sifatida tashkil bo`lgan. Keyinchalik sanoat rivojlanishi natijasida banklar boshqa mamlakatlarda ham tashkil bo`lgan. . Natural xo’jalik munosabatlarining tugashi, savdo-sotik munosabatlarining rivojlanishi pullik xisob-kitoblar olib borishga, kredit tizimini rivojlanishiga yo`l ochdi. Ssuda kapitalisti asosan o`z bo`sh mablag`ini qarzga berib ssuda foizi sifatida daromadga ega bo`lsa, bankirlar asosan chetdan jalb qilingan mablag`larni kreditga berib foydaga ega buladi. Banklar korxona, tashkilot, davlat muassasalari, aholi bo`sh pul mablag`larini jalb qilish orqali katta hajmdagi mablag`ni jamlab uni xarakatini boshqaradi. Banklarni yiriklashuvi va ular faoliyatini takomillashuvi ularni maxsus korxonalar – kredit muassasalariga aylanishiga olib keldi.  Xozirgi vaqtda jahonda umum qabul qilingan bank tizimi ikki pog`onali bank tizimi bo`lib u markaziy bank va tijorat banklari tarmog`ini o`z ichiga oladi. Bank tizimini bozor iqtisodiyoti talablaridan kelib chiqib qayta tashkil etish quyidagi tamoyillarga asoslangan holda olib boriladi: - Xorijiy va mahalliy investorlarning ishonchini qozonish maqsadida bank-moliya tizimi barqarorligiga erishish - bank tizimidagi islohatlar umumiqtisodiy islohatlarning o`tkazilishi bilan mos kelishi- bank-moliya tizimini bosqichma-bosqich takomillashtirish yo`li bilan jahon banki tizimiga yaqinlashtirish - pul-kredit siyosatini olib borishda mamlakatning ichki ehtiyojini va uning iqtisodining xususiyatini hisobga olish - banklar faoliyatida mijozlar manfaatini ustun quyish va boshqalar. Jahon amaliyotidagi xozirgi mavjud banklarning rivojlanishini quyidagi ikki davrga bo`lish mumkin: Birinchi davr – bu O`zbekiston mustaqillikka erishgungacha bo`lgan davrdagi bank tizimi Ikkinchi davr O`zbekiston mustakillikka erishgandan keyingi davrdagi bank tizimi.
Bank tizimi rivojlanishining birinchi davri quyidagi bosqichlarni o`z ichiga олади: - Birinchi bosqich XIX-asrning oxiridan 1930-32 yillargacha bo`lgan davrni o`z ichiga olib bunda oldingi mavjud bo`lgan banklar zaminida sobiq ittifoqning kredit tizimi tashkil qilindi. Bu davrda shu vaqtdagi iqtisodiyotning rivojlanishiga mos keluvchi tarmoq banklari, o`lka banklari, tijorat banklari, maxsus banklar, davlat banklari kabi banklar faoliyat ko`rsatgan.