Mavzu. Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish

2.5-rasm. Korxonaning chiziqli tashkiliy tuzilishi



Kamchiliklari: rahbarning kompetensiyasiga yuqori talablar, axborotni uzatish vaqtining ko‘payishi, qarorlarni qabul qilishda xolislik yo‘qligi, qabul qilingan qarorlarni bajarish samaradorligining pastligi, ijrochilar buxgalteriya hisobi va nazorati bo‘yicha qo‘shimcha ishlarni bajarishga majbur.
Tarkibiy rahbar uchun qarorlar va hujjatlarni tayyorlash uchun xodimlarning mutaxassislari mavjudligini tarmoqning bosh tashkiliy tuzilmasi nazarda tutadi (2.6-rasm).
Apparat xodimlari maslahat, nazorat va boshqa vakolatlarga ega. Bunday struktura o‘rta korxonalarda qo‘llaniladi.

Qarorni qabul qilishni qullab-quvvatlash

Ishlash standartlari




Iste’molchilar uchun qiymat yaratish


2.6-rasm. Kompaniyaning asosiy tashkiliy tuzilmasi


Afzalliklari: rahbar tomonidan qabul qilinadigan qarorlarning vakolatlari oshadi, boshqaruv funksiyalarining takrorlanishi yo‘q qilinadi.
Kamchiliklari asosan chiziqli tashkiliy tuzilish bilan bir xil.
CHiziqli-funksional tashkiliy tuzilma chiziqli va funksional rahbarlarning rollarini ajratishni o‘z ichiga oladi (2.7-rasm).













2.7-rasm. CHiziqli funktsional tashkiliy tuzilma

SHunday qilib, funksional xizmatlar liniya menejerlari uchun echimlar tayyorlaydi. Korxona qanchalik katta bo‘lsa, u murakkabroq faoliyat bilan shug‘ullanadi, shunchalik ko‘p tarmoqli apparatga ega bo‘lishi kerak.

Afzalliklari: vakolatli qaror qabul qilish qobiliyatini kengaytirish, ishlab chiqarishning texnologik masalalarini hal qilish vaqtini qisqartirish. Kamchiliklari: funksional va chiziqli menejerlarning munosabatlaridagi qiyinchiliklar.
Bo‘linmaning tashkiliy tuzilmasi tarkibiy tuzilmalarning o‘z faoliyati natijalari bo‘yicha sezilarli darajada mustaqilligini o‘z ichiga oladi (2.8-rasm).
Bunday boshqaruv ko‘plab mustaqil bo‘linmalardan (bo‘limlardan) iborat yirik korxonaga xosdir. Bu faoliyati tashkilot maqsadlariga erishish uchun bo‘ysunadigan korxonalarning alohida guruhi. Korporatsiyaning bo‘linma boshqaruv tuzilmasi boshida strategik markaz bo‘lib xizmat qiladigan bosh menejerning qarorgohi va idorasi joylashgan. Ushbu struktura to‘rtta versiyada qurilishi mumkin.
Hududiy variant ushbu bo‘lim mintaqaning ehtiyojlari uchun mahsulot ishlab chiqarishga ixtisoslashganligini anglatadi.
Mahsulot tanlovi har bir bo‘linmaning roliga asoslanadi va butun hudud va iste’molchilar guruhlari uchun bitta turdagi mahsulotni ishlab chiqarishga qaratilgan.
Bozor varianti ma’lum bir iste’molchilar guruhi uchun mahsulotlar (xizmatlar) ishlab chiqarishga qaratilgan.
Innovatsion variant innovatsiya bilan shug‘ullanadigan maxsus markazlarni shakllantirishni o‘z ichiga oladi.
Afzalliklari: daromadlarni oshirish va bozor pozitsiyalarini olish masalalarida bo‘linmalarning mustaqilligi va javobgarligini oshirish.