Mavzu: Sanoq tizimlari pozitsion va nopozitsion
-qoida. Kichik asosga ega bo'lgan sanoq tizimidan katta asosga ega bo'lgan sanoq tizimiga o'tishda (11.1) ifodadan foydalaniladi. Misol. X =
Download 34.39 Kb. Pdf ko'rish
|
1 2
Bog'liq19 санок тизимлари
1-qoida. Kichik asosga ega bo'lgan sanoq tizimidan katta asosga ega bo'lgan
sanoq tizimiga o'tishda (11.1) ifodadan foydalaniladi. Misol. X = 1011 2 ikkilik sonini Y 1() o‘nlik soniga o'zgartiring. Yechimi. (11.1) ga asosan q =2 uchun A\ o = l-2 3 + l-2 2 + 0-2‘ + 1-2°=11 ga ega bo‘lamiz. 2-qoida. Kichik asosga ega bo‘lgan sanoq tizimidan katta asosga ega bo‘lgan sanoq tizimiga o‘tish quyidagicha amalga oshiriladi: a) birlamchi signalning butun qismi yangi sanoq tizimi asosiga bo’linadi; b) birlamchi signalning kasr qismi yangi sanoq tizimi asosiga ko‘paytiriladi. MisoL 25.12 o‘nlik sonini ikkilik sanoq tizimiga o‘zgartiring. Yechimi. 1. Butun qismni o’zgartiramiz: 25:2 = 12 + 1 (% 0 = 1) 12:2 = 6 + 0 (^ = 0) 6:2 = 3 + 0 (J 2 = 0) 3:2 = 1 + 1 (Л 3 = 1) 1:2 = 0+ 1 (X 4 = 1) X 2 ikkilik sonining butun qismi bo'linishining so‘nggi natijasidan yoziladi, ya’ni 25 10 =l 1001 2 ko‘rinishida bo’ladi. 2. Kasr qismini o‘zgartiramiz: 0,12-2 = 0 + 0,24 (X, = 0) 0,24-2 = 0 + 0,48 (% 2 = 0) 0,48-2 = 0 + 0,96 (X_ 3 = 0) 0,96-2 = 1 + 0,92 (X 4 = 1) 0,92-2 = 1 + 0,84 (J_ 5 = 1). Aniqligi yuqori darajada bo‘lgan natija olish uchun bu jarayonlar к — marta takrorlanadi. 5 ta qiymatgacha aniqlikda bo‘lgan ikkilik sonini kasr qismini yozish uchun ko‘paytirishning birinchi natijasidan olinadi, ya’ni 0,12 lo =O,OOOl 2 ko‘rinishida bo’ladi. 3. So‘nggi natija 25,12 10 ~l 1001,0001 2 ko‘rinishida bo‘ladi. Eslatma. Ikkilik sanoq tizimidan sakkizlik yoki o‘n oltilik sanoq tizimiga o‘tish ancha sodda usulda amalga oshirilishi mumkin. 8=2 3 , 16=2 4 bo‘lgani sababli, sakkizlik sanog'ida yozilgan sonning bir razryadini — uchta razryad, o‘n oltilik sanog’ida yozilgan bir razryadini — to’rtta razryad ko’rinishida va aksincha ifodalash mumkin. MisoL X 2 =101001 2 ni % 8 ga o'zgartiring. Yechimi. 11.1-javdalga mos ravishda 101 2 = 5 8 va 001, = 1 8 ga teng, shu sababli = 51 8 bo'ladi. Misol. X 2 =10100110, ni А" |6 ga o'zgartiring. Yechimi. 11.1-javdalga mos ravishda 1010, = A 16 va 0110 2 = 6 16 ga teng, shu sababli = A6,, bo'ladi. Raqamli texnikada bit, bayt, so'z kabi terminlar keng qo'llaniladi. Ikkilik razryadni odatda bit deb atashadi. Shunday qilib, 1001 soni 4-bitli ikkilik soni, 101110011 soni esa — 9 bitli ikkilik soni hisoblanadi. Sonning chap chekkasidagi bit katta razryad (u katta vaznga ega), o'ng chekkadagi bit kichik razryad (u kichik vaznga ega) hisoblanadi. 16 bitdan iborat bo'lgan ikkilik soni 11.2-rasmda keltirilgan. Katta bitt Bit Kichik bit .. / 0 1 10 1110 / 0 110 110 1 Bavt Bavt St rasm. Bit, bayt, so'z. Hisoblash va axborot texnikasi evolutsiyasi qurilmalar o'rtasida axborot almashinish uchun 8 — bitli kattalikni paydo qildi. Bunday 8 — bitli kattalik bayt deb ataladi. Kompyuter va boshqaruv diskret tizimlarning yangi turlari axborotlarni 8, 16 yoki 32 bitlar yordamida (1, 2 va 4 bayt) so'zlar bilan bo'laklab qayta ishlamoqda. Download 34.39 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling