mavzu soat juftlik Bolalar va o‘spirinlarni tushunish uchun tadqiqotlardan foydalanish

Etnografiya - bu tabiiy sharoitlardagi tadqiqot bo`lib, unda olimlar kundalik sharoitlarda bir guruh odamlarning madaniy faoliyatlarini tadqiq etish usuli

Ba`zi tadqiqotlar asosli nazariy tadqiqotlar shaklida olib boriladi va unda tadqiqotchilar odatda ma'lum bir mavzu bo'yicha chuqur ma'lumotlarni to'playdilar. Masalan, tadqiqotchi yosh bolalardan o'yinlarning umumiy tajribasini egallashga harakat qilib, quvnoq o'yin maydonchalarini tasvirlab berishni va rasmlarini chizishni so'rashi mumkin.

• 
  Keys-tadqiqot - bu tabiatshunoslik tadqiqoti bo`lib, unda olimlar bir kishining yoki kichik guruhning tajribalarini ma'lum vaqt davomida chuqur tahlil qiladi
  
• 
  Asoslangan nazariyani o'rganish - bu tabiatshunoslik tadqiqoti bo`lib, bunda olimlar paydo bo'layotgan talqinlar bilan ma'lumotlarni (masalan, ishtirokchilarning intervyu bayonotlari) taqqoslashda yangi nazariyalar ishlab chiqadilar
  

Tabiatshunoslik tadqiqotlari natijalari og'zaki tavsifga ega va biz tekshirgan uchta dizaynga qaraganda statistik testlarga unchalik ishonmaydi. Misol tariqasida, ikkita tadqiqotchi uy-joy davolash markazida va yarim uyda yashovchi 17 o'spirin o'g'il bolalar bilan suhbatlar o'tkazdi va o'g'il bolalarning tajovuzkorligi uchun bergan asoslarini sarhisob qildilar (V. A. Lopez va Emmer, 2002). Asoslangan nazariy yondashuvdan foydalanib, tadqiqotchilar o'g'il bolalardan zo'ravonlik bilan qilingan jinoyatlar to'g'risida so'rashdi va ikkita sababni aniqladilar. "Hushyor jinoyatlar"da o'g'il bolalar jismoniy tajovuzdan foydalanib, boshqa birovning haqiqiy yoki taxmin qilingan noqonuniy xatti-harakatlaridan qasos oladi. O'n olti yoshli Sodiq qarindoshini himoya qilishiga hushyorligi turtki berdi:
“Biz u yerdan telefondan foydalanish uchun bordik, men esa zaruriyat tufayli hojatxonaga kirdim. Men chiqqanimda, ular uni (amakivachchasini) urib, boshiga g'isht bilan urdi va bosh suyagini yorishdi. Shunday qilib, ulardan biri bilan janjallashib qoldim. Men uni qulf bilan urib, jag'ini sindirdim. Uning boshiga uchta tikuv tushishi kerak edi”. (V. A. Lopez & Emmer, 2002, 35-bet)
Tabiatshunoslik tadqiqotlarining asosiy kuchi bolalarning kundalik voqealar va munosabatlar haqidagi o'z qarashlariga nisbatan sezgirligidir. Biz ko'rib chiqqan tadqiqotda yoshlar o'zlarining tajovuzkor harakatlarini o'z shaxsiyatlarini saqlab qolish va nizolarni hal qilishning oqilona usullari deb hisoblashdi. Bunday tadqiqotlar bolalarning rivojlanish bioekologiyasiga oid ma'lumotli oynalarni yaratadi. Tabiiy tadqiqotlar bir nechta cheklovlarga ega. Ularni amalga oshirish qiyin va ko'p vaqt talab etadi, odatda keng ma'lumot to'plashni talab qiladi va bolalar hayotidagi sabablar va oqibatlarni birlashtira olmaydigan natijalar beradi.
Ushbu bo'limdagi tadqiqotlarning tavsifida biz bitta mavzuga, bolalar tajovuziga bag'ishlangan tadqiqotni kiritdik. Biz vijdonan rejalashtirilgan aralashuvlar bolalarda tajovuzkorlikni kamaytirishi mumkinligini, televizorda zo'ravonlikni ko'rish bolalarning o'zlarining janjallari bilan bog'liqligini, ota-onalar tomonidan jazolanadigan bola tarbiyasi, keyinchalik hayotda bolalarining tajovuzkorligi bilan bog'liqligini va zo'ravon yoshlar o'zlarining tajovuzkor harakatlarini quyidagicha ko'rishlarini bilib oldik. Umuman olganda, biz ko'rib chiqqan dizaynlarning har biri bolani rivojlantirish borasida qimmatli tushunchalarni beradi va ular birgalikda bolalar hayotining ko'p o'lchovlari haqida to'liqroq tasavvurga ega bo'lamiz.
2.2. Ma'lumotlarni o'qituvchi sifatida yig'ish
Ko'rib o’tilganidek, akademik tadqiqotchilar bolalar va o'spirinlar to'g'risidagi ma'lumotlarni axloqiy, asosli va ishonchli tarzda to'plash uchun astoydil harakat qilishadi. O'qituvchilar va boshqa maktab mutaxassislari ham garchi ularning strategiyalari birmuncha boshqacha bo`lsa-da, xuddi shunday tartibda ish tutishi kerak.