Mavzu. Sohaga oid qisqartmalar reja: 1Qisqartmalar haqida. Qisqartirish usullari. Chet tilidagi qisqartmalar

Hozirgi kunda rus tilidan aynan o‘zlashtirilgan bir qator qisqartma otlar bir qatorda rus tilidagi qisqartma otlarning o‘zbek tilidagi shakli ishlatilmoqda. GES, ZAGS – aynan o‘zlashtirilgan, VAK – Visshaya Attestatsionnaya Komissiya, OAK – Oliy Attestatsiya komissiyasi, GA – gosudarstvennaya attestatsiya – DA – davlat attestatsiyasi kabilar o‘zbekcha qisqartma shakli hosil qilingan. Shuningdek, o‘zbek tilining o‘z ichki imkoniyatlari asosida yasalgan yangi qisqartma otlar lug‘at tarkibidan joy olmoqda: DTM, DAN, O‘zFA kabi. Qisqartma otlar tuzilish jihatdan quyidagicha bo‘ladi:

• Hozirgi kunda rus tilidan aynan o‘zlashtirilgan bir qator qisqartma otlar bir qatorda rus tilidagi qisqartma otlarning o‘zbek tilidagi shakli ishlatilmoqda. GES, ZAGS – aynan o‘zlashtirilgan, VAK – Visshaya Attestatsionnaya Komissiya, OAK – Oliy Attestatsiya komissiyasi, GA – gosudarstvennaya attestatsiya – DA – davlat attestatsiyasi kabilar o‘zbekcha qisqartma shakli hosil qilingan. Shuningdek, o‘zbek tilining o‘z ichki imkoniyatlari asosida yasalgan yangi qisqartma otlar lug‘at tarkibidan joy olmoqda: DTM, DAN, O‘zFA kabi. Qisqartma otlar tuzilish jihatdan quyidagicha bo‘ladi:

Keyin biz universitetga (oliy ta'lim muassasasi) yoki kollejga kiramiz, biz mutaxassislik olamiz va tadqiqot institutida (tadqiqot instituti) yoki MChJda (mas'uliyati cheklangan jamiyat) ishlaymiz. Kimdir xususiy korxona (xususiy korxona) ochadi va yakka tartibdagi tadbirkor (yakka tartibdagi tadbirkor) bo'ladi. Biz do'konlar (univermak), ZhEKs (uy-joy texnik xizmat ko'rsatish idorasi) ga boramiz, sport majmualariga (sport majmualariga), dam olish markazlariga (madaniyat uylariga) tashrif buyuramiz, shaxsiy kompyuterda (shaxsiy kompyuter) ishlaymiz. Ayni paytda, Evropa Ittifoqi (Yevropa Ittifoqi), EXHT APEC (Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorligi) da jiddiy ishtiyoq kuchaymoqda ... Bu qisqartma nima ekanligini ko'rsatadigan bir nechta misollardir. Hammasini sanab bo'lmaydi. Lekin biz har qadamda ularga duch kelamiz. Ixtisoslashgan yaxshi o'rnatilgan atamalar Uzoq so'zlar va iboralar ularni ishlatish va tushunishni qiyinlashtiradi, shuning uchun qisqartmalar siqish maqsadida ishlatiladi: tel. (telefon) - telefon, temp. (harorat) - harorat. Biroq, qisqartirilgan so'zlar va qisqartmalardan foydalanish, agar kontekst atamaning tematik bog'liqligini aniqlashga imkon bermasa, xatolarga olib keladi. Qisqa xabarlar uchun taniqli qisqartma "SMS", stomatolog uchun somatostatin degan ma'noni anglatadi

• Keyin biz universitetga (oliy ta'lim muassasasi) yoki kollejga kiramiz, biz mutaxassislik olamiz va tadqiqot institutida (tadqiqot instituti) yoki MChJda (mas'uliyati cheklangan jamiyat) ishlaymiz. Kimdir xususiy korxona (xususiy korxona) ochadi va yakka tartibdagi tadbirkor (yakka tartibdagi tadbirkor) bo'ladi. Biz do'konlar (univermak), ZhEKs (uy-joy texnik xizmat ko'rsatish idorasi) ga boramiz, sport majmualariga (sport majmualariga), dam olish markazlariga (madaniyat uylariga) tashrif buyuramiz, shaxsiy kompyuterda (shaxsiy kompyuter) ishlaymiz. Ayni paytda, Evropa Ittifoqi (Yevropa Ittifoqi), EXHT APEC (Osiyo-Tinch okeani iqtisodiy hamkorligi) da jiddiy ishtiyoq kuchaymoqda ... Bu qisqartma nima ekanligini ko'rsatadigan bir nechta misollardir. Hammasini sanab bo'lmaydi. Lekin biz har qadamda ularga duch kelamiz. Ixtisoslashgan yaxshi o'rnatilgan atamalar Uzoq so'zlar va iboralar ularni ishlatish va tushunishni qiyinlashtiradi, shuning uchun qisqartmalar siqish maqsadida ishlatiladi: tel. (telefon) - telefon, temp. (harorat) - harorat. Biroq, qisqartirilgan so'zlar va qisqartmalardan foydalanish, agar kontekst atamaning tematik bog'liqligini aniqlashga imkon bermasa, xatolarga olib keladi. Qisqa xabarlar uchun taniqli qisqartma "SMS", stomatolog uchun somatostatin degan ma'noni anglatadi