Mavzu: tabiiy resurslarga boy afrika davlatlarida ijtimoiy rivojlanish muammolari

4. Siyosiy xaritasi.
Afrika mamlakatlari davlat tuzumiga ko'ra bir-biridan ancha kam farq qiladi: ulardan faqat uchtasida monarxiya tuzumi saqlanib qolgan, qolganlari-respublikalardir.
5. Xo'jaligi.
Afrika mamlakatlari mustaqillikka erishgach, asriy qoloqlikdan chiqib olish uchun harakat qila boshladilar. Tabiiy resurslarni nasionalizasiya qilish (ya'ni davlat ixtiyoriga o'tkazish), agrar reformani amalga oshirish, iqtisodiyotni rejalashtirish, milliy kadrlarni tayyorlash alohida ahamiyatga egadir. Buning natijasida rivojlanish sur'atlari jadallashdi. Xo'jalikning tarmoqlar va hududiy strukturasini qayta qurish boshlandi. Bu yo'lda tog'-kon sanoatida eng katta muvoffaqiyatlarga erishildi.
Hozirgi kunda ko'plab xil foydali qazilmalarni qazib olishda Afrika dunyoda muhim, ba'zan esa yetakchi o'rinni tutadi.
Umuman olganda, Afrika o'z rivojlanishida hali juda orqadadir. U dunyoning boshqa regionlari orasida industrlashtirish sur'atlari, qishloq xo'jalik ekinlarining hosildorligi jihatidan oxirgi o'rinda turadi.
A) Qishloq xo'jaligi-Afrikadagi deyarli barcha mamlakatlar iqtisodiyotining negizidir. Iqtisodiy faol aholining 2|3 qismidan ko'prog'i qishloq xo'jaligida band, milliy daromadning 40% iga yaqinini qishloq xo'jaligi beradi, regionning eksportida esa qishloq xo'jaligining ulushi 70 %ga yetadi.
Dehqonchilikda-ikki yo'nalish-iste'mol (natural) xo'jalik va eksport (tovar) xo'jaligi ajralib turadi.
Shimoliy Afrikada sitrus mevalar va zaytun, sabzavot mevalar, alfa o'ti eksport ahamiyatiga ega. MAR va Sudan paxta eksport qiladi. Afrikaning bu qismida arpa, makkajo'xori, bug'doy iste'mol qilinadigan asosiy g'alla ekinlaridir. Saxroi Kabir vohalarida xurmo yetishtiriladi. Xurmo eksport qilinadi. (dunyoda yetishtiriladigan xurmoning 50%i). Bundan tashqari, xurmo dehqonlar xo'jaligida to'la ishlatiladigan o'simliklardan biridir.
G'arbiy, Markaziy va Sharqiy Afrika mamlakatlarida kakao urug'i, yeryong'oq, moyli palma mevalari, kofe eksport qilinadigan eng muhim mahsulotlardir. Kot-d Ivuar, Gana va Nigeriya dunyoda yetishtiriladigan kakao mevasining hosili jihatidan alohida ajralib turadi. Nigeriya va Zair palma yong'og'ining mag'zini yetishtirishda va palma moyi ishlab chiqarishda dunyoda birinchi o'rinda turadi. Tropik Afrikada banan va kofe daraxti yetishtiriladi. (Ayniqsa, sharqiy sohilda va Gvineya sohillarida) dunyo bozoriga «arabika» navli eng yaxshi kofe va ikkinchi o'rinda turadigan «rubista» kofesi eksport qilinadi.