Mavzu: Talabalar bilimini test orqali o’lchash va nazorat qilishning pedogogik shart-sharoitlari

Mavzu: Talabalar bilimini test orqali o’lchash va nazorat qilishning pedogogik shart-sharoitlari

Xolxodjiev Abdulloh

Reja:

O’quv jaryonida nazoratning ro’li va nazorat shakllari.
O’quvchi-talabalar bilimini sinash va baholash usullari.
Talabalarni biliminisinash va baholashda jahon amaliyotini qo’llash.
Mavzu bo’ycha savollar.

1. O’quv jaryonida nazoratning ro’li va nazorat shakllari.

Nazorat
Davomat
O’zlashtirish
Baholash
Rag’batlanrish

Nazorat turlari:

Turniket
Hemis
PISA
Nazorat ta’lim-tarbiya jarayonining ajralmas qismi bo'lib, qa­tor funksiyalarni bajaradi
O'quvchi, talabalarning xislat, fazi- latlari, o'quv va ijtimoiy faoliyatining turli jihatlari aniqlanadi. Ilmiy asoslangan axborot olinadi. Tashhislashdan maqsad kadrlar tayyolash sifatini boshqarishdir
O‘qituvchi-o‘rgatuvchi funksiyasi. Talabalaming o'zlashtirishiga ta’sir ko‘rsatadi, ularning faolligini oshiradi. O'quv faoliyatini maqsadga muvofiq tashkil qilish, o'qishga ijodiy mu­nosabatda bo'lish, ijobiy fazilatlarini namoyon qilish va uni rivoj­lantirishga undaydi
3. Tarbiyalovchi funksiyasi. O'quvchi, talabalaming salbiy to- monlarini minimallashtirish uchun muhit yaratiladi
4. Rivojlantiruvchi funksiyasi. O'quvchi, talabalaming ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish, ko‘nikma, malakalarini tashhislash or­qali o'zgartirishlar kiritish, dunyoqarashining kengayishi, ijtimoiy tajribasini ortishida o'z aksini topadi

Talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning asosiy tamoyillari:

barcha talabalarni jalb etish
dastur materiallarini to'la qamrab olish
talabalarga oshkora yondashish
talabalar bilimini adolatli baholash
muntazam tarzda nazorat va baholashni amalga oshirishga rioya qilish, ularni o‘z ustida tinimsiz ishlash, o'qish, o'rganishga undaydi
Ta’lim sifatini baholash xalqaro tadqiqotlarida ishtirok etish O‘zbekistonga nima beradi?
Tadqiqotlarda olingan natijalar mamlakatdagi ta’lim sifati va uning xalqaro standartlarni hisobga olgan holda egallagan o‘rni to‘g‘risida xulosalar chiqarish imkonini bеradi.
Xalqaro tadqiqotlar ta’lim sohasidagi milliy tadqiqotlarni sifatli o‘tkazishga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Milliy ta’lim tizimini isloh qilish, ta’lim mazmunini, pеdagog kadrlar tayyorlash va ularning malakasini oshirish dasturlarini takomillashtirish hamda mutaxassislar tomonidan darsliklarning yangi avlodini yaratishda qo‘llaniladi.

O’quv jaryonida nazoratning ro’li va nazorat shakllari

O‘quvchi-talabalar bilimini, muntazam tekshirish va baholash ulami predmetni chuqur o‘rganishga undaydi
O’quvchilarni fan bo'yicha nimalarni bilishi, qanday savollarni chuqurroq o‘rganishi zarurligi, zaif jihatlari aniqlanadi
Ota-onalar farzandlarining muvafaqqiyatlari haqida axborot olishadi

Topshiriq turlari	Afzalliklari	Kamchiliklari
Mashqlar	Ballda baholash oson. Talabalar bili­mini real hayotda qo'llay bilishini, ko‘- nikmalarini tek­shirish, aniqlash mumkin	Yaxshi masala-mashqlarni o'ylab topish, tuzish oson emas. Talabalar haddan tash­qari hisob-kitobga berilib ketishi mumkin. Tor doiradagi sa­vollar qamrab olinadi.
ESSe uchun savol, mavzu bo'yicha tayanch iboralar asosida savollar	Talabalar o‘z fikrini bayon qilish uchun keng imkoniyatga ega. Tavakkal qilib javob topib bo'lmaydi	Javoblami tekshirish uchun ko‘p vaqt ketadi. Baholash qiyin.
Testlar	Butun dastur bo’yicha yoki alohida mavzularni qamrab olishi mumkin. Tala­balar bilimini tezda tekshirish mumkin. Talabalar bilimi obyektiv baholanadi.	Tavakkal qilib javob topish mumkin. Test savollarini tuzish ko‘p mehnat va vaqt talab qiladi. Talabani o‘z fikrini bildirish imkoniyati yo‘q.
Ijodiy topshiriq	Fikr yuritishning eng yuqori darajasiga ye- tishga yo‘naltirilgan bo‘lishi mumkin. Asosiy diqqat bilimni amaliyotda qo‘l- lashga qaratiladi. Ta­labaga ijodiy mustaqillik beradi, olgan bilimining turli tuman qirralarini namoyon qiladi.	Hamma konsepsiya, mavzular uchun ham qo‘llab bo‘lmaydi. Kutilgan natijani bermasligi mumkin. Baholash qiyin. Ko‘p vaqt ketadi. Talabalar o‘rtasidagi farqni aniqlash qiyin

Talabalarni biliminisinash va baholashda jahon amaliyotini qo’llash.

• O’quvchilarni ta’lim yutuqlarini baholash xalqaro dasturi

PISA

• maktabda matematika va aniq fanlar sifatini tadqiq qiluvchi xalqaro monitoring

TIMSS

• kompyuter va axborot savodxonligi bo’ycha xalqaro tadqiqot

ICILS

Mavzu bo’ycha savollar

Nazorat qilish va baholashning qanday tamoyillarini bilasiz?
Talabalar bilimini nazorat qilishning qanday turlarini?
Siz talabalar bilimini nazorat qilish, sinash va baholashning - qaysi turlarini ko‘proq qo'llagan bo‘lar edingiz?
PISA nima?