Mavzu: Ta`lim printsiplari ta’lim jarayonini tashkil etishning metodik asoslari «Didaktika»

5. Ta’limning kо‘rgazmalilik prinsipi. Kо‘rgazmalilik prinsipi – ta’lim jarayonida juda keng qо‘llaniladi.
О‘qitishning kо‘rgazmalilik prinsipiga amal qilish, demak bu – kо‘rgazmali qurollarga tayanish, о‘quvchilar hissiy bilishining barcha jihatlariga rahbarlik qilish va boshqarishdir.
Maktab о‘quvchilari uchun kо‘rgazmali qurollardan foydalanish rivojlantiruvchi ahamiyatga egadir. Chunki ular umumlashtirish, tahlil va tahlildan xulosa chiqarish jarayonining shakllanishiga yordam beradi.
Kо‘rgazmalilik prinsipi о‘qituvchiga quyidagi talablarni qо‘yadi.
- О‘quvchi materialini о‘rganish jarayonida hissiy obrazlarning zarurligini tushunishi kerak.
- Hissiy obrazlardan mashg‘ulotda о‘quvchilar rivojlanishining mustaqil sifati jihatida foydalanish hususiyatini aniqlash lozim.
- Mashg‘ulotda hissiy bilimlar qaysi bir kо‘rgazmali qurollar yoki texnikaviy vositalar yordamida shakllanishini hal qilishi kerak.
- О‘quvchining bilish faoliyatida tabiatdagi majud narsalarni, hodisalarni tasavvur qilish qobiliyatiga erishish kerak.
- О‘quv materiali narsalarni, hodisalarni umumlashgan tarzda tasavvur etishlari uchun shart-sharoitlar yaratish lozim.
- Bolalar shakllar, ranglar, his qilish orqali fikrlaydi, shuning uchun kо‘rgazmali ta’lim ular uchun muhimdir.
- Ta’limda hech qachon faqatgina kо‘rgazmalilikka suyanib qolmang u faqatgina о‘kuvchilarda fikrlashni о‘stirishga yordam beradigan vositadir.
- Kо‘rgazmalilikdan faqat kо‘rsatish uchun emas, balki о‘kuvchilarni mustaqil bilim olishlarida ularni tadqiqot- izlanish ishlarini tashkil etishga о‘rgatishda ham foydalaniladi.
- Ta’lim va tarbiya berishda shuni yodda tutinki, kо‘rgazmali qurollar о‘rganilayotgan predmet va hodisalar tо‘g‘risida aniq va tо‘g‘ri tasavvurlarni hosil bо‘lishiga yordam beradi.
- Kо‘rgazmalilikda doimiy ravishda ketma-ketlikka rioya qiling.
- Kо‘rgazmali vositalarni qо‘llaganda bolalar bilan uni bir butunligiga, keyin esa asosiy va ikkinchi darajali tomonlarini kо‘rish kerak.
- О‘quvchilar bilan birgalikda kо‘rgazmali qurol tayyorlashga harakat qiling.
- Hech qachon о‘zangiz yaxshi bilmaydigan narsalarni kо‘rsatmang, kо‘rgazmali qurollarni puxta qilib ishlang.
- Zamonaviy kо‘rgazmali qurollardan о‘quv kо‘rsatuvlari, videotasmalar, slaydlar, ta’limning texnik vositalaridan va ulardan foydalanish metodikasini bilish kerak.
- Kо‘rgazmali vositalarni qо‘llash orqali bolalarda diqqatni, kuzatuvchanlikni fikrlash madaniyatini, bilimlarni о‘rganishga bо‘lgan qiziqishni tarbiyalash mumkin.
- Kо‘rgazmalilik kuchli ta’sir etuvchi vositadir, shuning uchun undan tо‘g‘ri foydalanish zarur, agar undan notо‘g‘ri foydalanilsa о‘quvchilarni asosiy vazifadan fikrlarini tarqatib yuborishi mumkin.