Mavzu: tannarx aniqlashning normativ usuli va ogʻishishlar tahlili

Amaliy mashqlar.
1. Kompaniya bitta mahsulot – presslangan chiqindilardan oshxona seksiyalari ishlab chiqaradi. Ularning har birini ishlab chiqarishning normativ xarajatlari 80 sh.b.ga teng:
Asosiy materiallar 3sh.b./m²dan 15 m² 45
Asosiy ishlab chiqarish ishchilarining ish
haqi xarajatlari 4 sh.b./soatdan 5 soat 20
Oʻzgaruvchan ustama xaajatlari 2 sh.b./soatdan 5 soat 10
Doimiy ustama xarajatlar 1 sh.b./soatdan 5 soat 5
Oshxona seksiyalari normativ realizatsiya bahosi 100 sh.b. reja boʻyicha bir oyda 1 000 birlik seksiya ishlab chiqarish va realizatsiya qilish rejalashtirilgan. Aprel oyi uchun haqiqiy maʼlumotlar:

Realizatsiya 1 seksiyasi 102 soʻmdan 1 200 seksiya

Ishlab chiqarish 1 400 seksiya
Asosiy materiallar 4 sh.b./m²dan 22 000 m²
Asosiy ishlab chiqarish ishlari ish haqi 5 sh.b./soatdan 6 800 soat
Oʻzgaruvchan ustama xarajatlari 11 000 soʻm
Doimiy ustama xarajatlari 6 000 soʻm
Talab qilanida:
a) Chetlanishlar tahlilini bajaring.
b) reja va haqiqiy foydani muvofiqlashtiring.


2. Quyida “Navoiy Azot” kopaniyasi boʻlimlarninig birida ishlab chiqariladigan yagona mahsulot sanoat yelimining 1 qutisi uchun normativ xarajatlar keltirilgan.
Sanoat yelimi 1 quti uchun soʻm
Materialar: kukun 300
Ximikatlar 120
Quti 60
Mehnat haqi xarajatlari: aralashtirish va quyish 360
Umumiy normativ toʻgʻri xarajatlar 840
1 quti yelim uchun materiallar normativ xarajatlari: 2 kg kukun, 1/4 litr ximikat va 1 quti. Aralashtirish va quyish uchun normativ mehnat haqi xarajatlari 1 soat uchun 900 soʻm.
Oldingi oy davoida 4 500 quti yelim tayyorlangan, oy boshi va oxiriga tugallanmagan ishlab chiqarish boʻlmagan. Quyida oy davomida olingan va ishlab chiqarishga berilgan materiallar boʻyicha maʼlumotlar berilgan:

	Kukun	Ximikatlar	Qutilar
Boshlangʻich zaxira	1 500 kg	200 l	100 quti
Xaridlar	10 000 kg 140 soʻm/kgdan	600 l 460 soʻm/l dan 600 l 500 soʻm/l dan	200 quti 80 soʻm/qutidan 5 000 quti 60 soʻm/qutidan
Ishlab chiqarishga berilgan	9 800 kg	1 050 l	4 520 quti

Yuqoridagi materiallar faqat yelim ishlab chiqarish uchun foydalaniladi va kompaniya barcha materiallarni xarid qilish bahosi chetlanishlarini hisobga oladi.

Aralashtirish va quyish uskunalarida ishlovchi ishchilar oldingi oy davomida umumiy 2 050 soat ishladilar va 1 782 000 soʻm ish haqi olgan.