Mavzu: tannarx aniqlashning normativ usuli va ogʻishishlar tahlili

Talab qilanidi:
a) oldingi oy uchun normativ xarajatlar boʻyicha quyidagilar boʻyicha chetlanishlarni hisoblang va tahlil qiling:

1. 
   material baholari boʻyicha chetlanishlar;
   
2. 
   materiallardan foydalanish boʻyicha chetlanishlar;
   
3. 
   mehnat unudorligi boʻyicha chetlanishlar;
   
4. 
   ish haqi stavkasi boʻyicha chetlanishlar.
   

b) materiallar va mehnat unumdorligi boʻyicha mumkin boʻlgan chetlanishlarni koʻrib chiqing.


3. Firma 2000-yil 1-noyabrdan bitta mahsulotni ishlab chiqarish va sotish orqali savdo operatsiyalarini boshlagan. Mahsulot birligi uchun normativ xarajatlar quyidagicha:
Asosiy materiallar: normativ bahosi 1 kg uchun 300 soʻm
normativ miqdori (massasi) 1 birlik uchun 20 kg.
Asosiy ishlar ish haqi xaraatlari:
ish haqining normativ stavkasi 1 soat uchun 165 soʻm
normativ vaqt 1 birlik uchun 12 soat
Doimiy xarajatlar sifatida tasniflanadigan ishlab chiqarish ustama xarajatlari reja boʻyicha yil uchun 27 000 000 soʻmni tashkil qiladi. Mahsulot birligi ishlab chiqarish uchun normativ vaqt 12 soat uskuna ish vaqtini tashkil etadi. Ishlab chiqarish ustama xarajatlari uskunaning normativ ish vaqti asosida taqsimlanadi.
2001-yil 31-oktyabr bilan tugallanadigan yil uchun haqiqiy xarajatlar va boshqa relevant maʼlumotlar toʻgʻrisida maʼlumotlar quyida keltirilgan:
100 000 kg foydalanilgan asosiy materiallar qiymati 31 500 000 soʻm
62 000 soat uchun asosiy ishlab chiqarish ishchilariga
toʻlangan ish haqi 9 300 000 soʻm
Ishlab chiqarish ustama xarajatlari 23 780 000 soʻm
Foydalanilgan quvvat 60 000 soat
Haqiqiy ishlab chiqarilgan mahsulot 4 800 birlik
Yil oxirida tugallanmagan ishlab chiqarish va tayyor mahsulot qoldigʻi mavjud emas.
Talab qilinadi:
a) mahsulot birligini igshshlab chiqarish uchun normativ xaradjatlarni aniqlang.
b) materiallar, mehnati hati va ustama xarajatlar boʻyicha chetlanishlarni hisoblang.
v) rahbariyatga normativ xarajatlar bilan haqiqiy xarajatlar muvofiqligi boʻyicha hisobot tayyorlang
g) asosiy materiallar va asosiy ishlab chiqarish ishchilarining ish haqi xarajatlari boʻyicha chetlanishlar elementlari boʻyicha mumkin boʻlgan ikkita sababni taklif qiling.