Mavzu: trigger turlari va tadbiqi

 
7-rasm. Ikki pogʻonali T-trigger (a) va uning shartli belgisi (b). 
JK-trigger universal trigger hisoblanadi, chunki uning asosida sodda 
kommutatsion o‘zgartirishlarni bajarib, ixtiyoriy turdagi trigger hosil qilish 
mumkin. 
Integral ko‘rinishda JK-triggerlari sinxron va ikki pog‘onali qilib 
bajariladi. Ular, huddi ikki pog‘onali T-triggerlarida kabi o‘tuvchi ma’lumot 
yoziladigan asosiy trigger (TM) va asosiy triggyerdan ma’lumot qayta 
yoziladigan yordamchi trigger (TP) ga ega. Bu triggyerda ma’lumot kirishlari 
uchun quyidagi belgilanishlar qabul qilingan J (jerk - kutilmagan ulanish) - 
triggerni mustaqil “1” holatga o‘rnatish; K (kill - kutilmagan uzilish) - triggerni 
mustaqil “0” holatga o‘rnatish. 
Ikki pog‘onali JK-trigger, huddi ikki pog‘onali T-trigger kabi to‘liq takt 
impulsi bilan boshhariladi. Sinxron JK-trigger tuzilma sxemasi va uning shartli 
belgisi 8-rasmda keltirilgan. 
a) 
b) 

---

8-rasm. Ikki pogʻonali JK-trigger (a) va uning shartli belgisi (b). 
 
Nazorat savollari 
1. Ketma-ketli mantiqiy qurilmalarning hossalari va ulardagi triggerlar vazifasini 
aytib bering. 
2. Bistabil yacheykaning ishlash prinsipi va regenerativ jarayonning ma’nosini 
tushun-tiring. 
3. Triggerli qurilmalarning sinflanishini keltiring. 
4. Bir va ikki pogʻonali turli triggerlar oʻzaro nimasi bilan farqlanadi. 
5. Universal JK-trigger asosida boshqa turdagi triggerlarni qanday yasash 
mumkinligini koʻrsating. 
6. Qanday belgilarga koʻra registrlarni sinflash mumkin. 
7. Parallel, siljituvchi va reversiv registrlarni tuzilma sxemalari va shartli 
belgilanish-larini keltiring. 
8. Registrlar orasida ma’lumot almashish qanday tashkil etilgan. 
9. Universal registr ish prinsipini tushuntiring. 
10. Hisoblagichlarning asosiy ishi va sinflanish belgilarini aytib bering. 
11. Hisoblagichlarning razryad sxemalari orasidagi aloqa turlarini sanab bering. 
12. Hisoblagichlarning tezkorligi qanday usullar bilan oshiriladi.