Mavzu: tuproqda uchraydigan organizmlarning asosiy tarkibi

hosil bo’ladigan biomas­sa asosini o’simliklar ildizlari tashkil qiladi. Ularning 1 m² tuproqdagi quruq og’irligi 1000 g/m², o’rmonzorlarda esa 3000 g/m² ga etadi. Katta yomg’ir chuvalchanglari soni 1 m² da 300 dan ortiq.Makrobiotlar tuproq qatlamlarining almashlab turishida va uning qotib qolmasligida muhim rol o’ynaydi. Tuproqdan turli-tuman fiziologik mansub aerob va anaerob bakteriyalar, saprofitlar, nitrifikatorlar ,azotfiksatorlar va sellyulozani parchalovchilar , oltingugurt bakteriyalar . spora hosil qiluvchilar va hosil qilmaydigan bakteriyalar uchraydi. Yil fasliga qarab tuproqda mikroorganizmlarning soni o’zgarib turadi .Albatta qish fasliga nisbatan boshqa fasllarda bakteriyalarning soni ko’p bo’ladi. Ayniqsa bakteriyalar o’simliklarning ildizlari atrofida juda ko’payib turadi.Chunki ularning ba’zilari uglevodlar va organik kislotalarni o’zlashtiradi va qisman ularning o’zlari ham vitaminlarni sintezlaydi. Bu vitaminlarni esa o’simliklar o’zlashtiradi. Tuproq bilan o’simlik qoldiqlari orasida katta mikroskopik umurtqasiz hayvonlar uchraydi, ular yashash va saqlanish joyi topadilar. Bunday hayvonlar kriptozoa (berkinuvchilar) deb ham aytiladi. Ularning soni 0,5—1 m² joyda 144 tur vakilining 11% i yirtqich hayvonlar toifasiga kiradi. Tuproqlarda to’plangan o’simliklarning o’lik barglarining 5— 10% ini ko’poyoqlilar va tuproqdagi boshqa hayvonlar o’zlashtiradi, o’zlashtirilgan o’simlik qoldiqlarining 90—95% i ekskret sifatida muhitga chiqariladi. Shu ekskretlar mikroorganizmlar tomonidan chiritiladi va tuproqda mineral, hamda organik moddalar hosil bo’ladi. Tuproq hayvonlari katta-kichikligiga qarab 4 ta guruhga bo’linadi, ya’ni: mikrofauna guruhiga juda mayda, kattaligi 10—15 mkn. atrofidagi umurtqasiz hayvonlar kiritilgan. mezofauna guruhiga bir