Ҳар бир аниқ ҳолатда нарх даражаси битим иштирокчилари ўртасидаги келишувга боғлиқ ҳолда турлича бўлади. Бу тамойил ТМКлар маҳсулотларига нарх белгилаши чоғида ҳам амал қилишда давом этади. ТМК лар музокараларга фақатгина маълум шакл ва ички фирма ҳаракатларидаги тусгина бера олади. - Ҳар бир аниқ ҳолатда нарх даражаси битим иштирокчилари ўртасидаги келишувга боғлиқ ҳолда турлича бўлади. Бу тамойил ТМКлар маҳсулотларига нарх белгилаши чоғида ҳам амал қилишда давом этади. ТМК лар музокараларга фақатгина маълум шакл ва ички фирма ҳаракатларидаги тусгина бера олади.
- Трансферт нарх шаклланиш механизмини мисолларда кўриб чиқамиз. Айтайлик, А мамлакатда жойлашган туроператор кимса В мамлакатлар авиакомпанияси ва бир қатор туристик корхоналарни С мамлакатда жойлаштириш воситалари билан қўшиб сотиб олади. Шундай қилиб, у ўз бошқаруви остида интернационал ишлаб чиқариш тизимини яратади. Туроператор 1000 доллардан инклюзив-тур таклиф этади ва уни А мамлакатда амалга оширади. Сафарнинг олди-сотти қисми билан боғлиқ барча операциялар тизим ичида кечади. Туроператор бу интегрирлашган бизнес барча иштирокчилари учун ҳисоб-китоб (трансферт) белгилайди. Булар бозор нархидан фарқ қилиши мумкин. Баъзан эса очиқ бозорда бунақаси бўлмайди ва туроператор тамонидан солиқ ва божхона пошлинаси тўлашдан бўйин товлашда фойдаланилади.
ТМКлар трансферт нарх шаклланиши механизми ёрдамида солиқ тўловлари даражаси юқори бўлган мамлакатларда жойлашган филиаллари учун суъний равишда ишлаб чиқариш харажатларини кўпайтиради. Аксинча солиқ камроқ мамлакатлардаги филиалари учун камайтиради. Натижада биринчи гуруҳдаги мамлакатлар ТМКлар филиаллари ўзларининг солиқ декларацияларида кам даромад олганлиги ҳақида маълумот берадилар. Бошқа мамлакатларда эса оширилган даромад қайд этилади. ТМКлар шундай нолегал йўл билан даромадларини солиқ катта мамлакатлардаги филиалларига ўтказади ва тўланадиган солиқ суммасини ҳалол қисқартиришга эришади. - ТМКлар трансферт нарх шаклланиши механизми ёрдамида солиқ тўловлари даражаси юқори бўлган мамлакатларда жойлашган филиаллари учун суъний равишда ишлаб чиқариш харажатларини кўпайтиради. Аксинча солиқ камроқ мамлакатлардаги филиалари учун камайтиради. Натижада биринчи гуруҳдаги мамлакатлар ТМКлар филиаллари ўзларининг солиқ декларацияларида кам даромад олганлиги ҳақида маълумот берадилар. Бошқа мамлакатларда эса оширилган даромад қайд этилади. ТМКлар шундай нолегал йўл билан даромадларини солиқ катта мамлакатлардаги филиалларига ўтказади ва тўланадиган солиқ суммасини ҳалол қисқартиришга эришади.
- Бизнинг мисолимизда туроператор ўз активи қийматини С мамлакатда сунъий кўпайтириши мумкин. Яъни Б мамлакатлар самолётларини ҳисобдан чиқаради ва накладной харажатларни қайта тақсимлайди ёки филиаллар ўртасида операцияларни амалга оширади. Натижада солиқ тўловлари ҳажми 2 марта божхона пошлинаси 40 дан 20 шартли бирликкача пасаяди.
- Агар туроператор ўзи учун фойдали курсда валюта алмашлаб халқаро тўловларни ўтказса қўшимча даромад олади. Трансферт нарх шаклланиши механизмидан солиқлар тўловидан бош тортиш мақсадларида фойдаланиш қораланади. У жуда кўп мамлакатларда давлат бюджетида катта йўқотишларни вужудга келтиради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
