Mavzu: Xorijda va O’zbekistondagi aholi daromadi va iste’mol savati

Qo‘llanilishi

• Davlat ijtimoiy standarti sifatida iste'mol minimum miqdori:
• Mamlakatda ijtimoiy siyosatni amalga oshirish va muayyan davlat ijtimoiy dasturlarini ishlab chiqish uchun asos hisoblanadigan, turmush darajasini umumiy baholashda;
• Eng kam oylik ish haqi va eng kam nafaqa miqdorini belgilashda, ijtimoiy yordam miqdori, bolali oilalar uchun nafaqa, ishsizlik nafaqalari, shuningdek, davlatning qonuniy talablari asosida stipendiya va boshqa ijtimoiy nafaqalar belgilashda;
• Ijtimoiy yordam tayinlash huquqini belgilashda;
• Davlat ijtimoiy kafolati va xizmat ko‘rsatish standartlari, sog‘liqni saqlash, ta'lim, ijtimoiy xizmatlar va boshqa sohalarda ko‘rsatmalarda;
• Fuqarolarning soliqqa tortilmaydigan kam daromadlari miqdorini belgilashda;
• Mamlakatning davlat byudjyetini va mahalliy byudjyetlarni shakllantirishda qo‘llaniladi.

Iste’mol savati

• Iste’mol savati-bu insonning salomatligini saqlash va uning hayoti faoliyatini ta’minlash uchun zarur bo’lgan oziq-ovqat mahsulotlari, nooziq-ovqat tovarlari va xizmatlarning minimal to’plamidir. Aslida, iste’mol savati uchta savatdan iborat: oziq-ovqat, nooziq-ovqat, xizmat savatchalari. Iste’mol savatida oziq-ovqat savati muhim o’rin tutadi. Oziq-ovqat savati-bu bir odamning bir oyda ovqatlanishi uchun ketadigan maxsalotlar to’plami (u mahsulotlar istemolining minumal me’yori asosida hisoblab chiqilgan). Bu to’plam jismoniy ehtiyojlarga mos keladi, zarur kaloriyani taminlaydi, asosiy oziq moddalar mavjud va ovqatlanishni tashkil etishning ananaviy ko’nikmalariga to’g’ri keladi (2-jadval).
• Aholining turli ijtimoiy-demografik guruhlari uchun tavsiya etilayotgan oziq-ovqat mahsulotlari to’plami (yiliga kg hisobida).

Ushbu jadval mahsulotlar iste’molining minimal me’yori asosida Rossiya fanlar Akademiyasining ovqatlanish institutida hisoblab chiqilgan. Shunday qilib, iste’mol savoti va yashash minimumi insonning hayot faoliyatini to’laroq ta’riflash imkonini beradi va u aholi turmush darajasi, hamda, daromad ko’rsatkichlari tizimining tarkibiy qismidir.