Mavzu: xususiy kapital hisobi

Д-т 0110-0190-«Асосий воситалар» Д-т 1010-«Хом-ашё ва материаллар» Д-т 5010, 5110-«Пул маблағлари» К-т 8330-«Пайлар ва улушлар».
(300000 сум) киритди:
Д-т 0160-«Транспорт воситалари»-3 00000 сум К-т 4610-«Устав капиталига бадаллар бўйича Каримовнинг қарзи»-3 00000 сум.


3. Қўшилган ҳамда резерв капитали ҳисоби
Корхонада қўшилган капитал ҳисоби қуйидаги ҳисобварақларда юритилади: 8410-«Эмиссион даромад» 8420-«Устав капиталини шакллантириш бўйича курсдаги фарк».
Ушбу ҳисобварақлар пассив булиб, улар оддий ва имтиёзли акциялар бўйича номинал қийматдан юқори баҳода олинган суммаларни ва уларнинг ҳаракатини умумлаштириш учун мулжалланган.
Корхонада қўшилган капитал қуйидаги операциялар натижасида вужудга келиши мумкин:

• 
  эмиссион даромадни юзага келтирувчи номинал қийматдан юкори баҳода акциялар
  бирламчи сотилишида;
  
• 
  курсдаги фаркни келтириб чиқарувчи хорижий инвестицияли корхоналар устав
  капиталини шакллантириш пайтида.
  

Мисол. Номинал қиймати 600 сум бўлган акциялар 850 сумга сотилди.
Д-т 5110-«ҳисоб-китоб счёти»-85О сум
К-т 4610-«Устав капиталига бадаллар бўйича муассислар қарзлари»-600 сум К-т 8410-«Эмиссион даромад»-250 сум.
:
Д-т 5110-«Ҳисоб-китоб счёти»-2000 сум Д-т 8410-«Эмиссион даромад»-40 сум
Д-т 9690-«Молиявий фаолият бўйича бонща харажатлар»-20 сум К-т 8610-«Сотиб олинган хусусий оддий акциялар»-260 сум.
Д-т 0160-«Транспорт воситалари»-1000000 сум
К-т 8510-«Активларни кайта баҳолаш бўйича тўзатишлар»- 1000000 сум Д-т 8510-«Активларни кайта баҳолаш бўйича тўзатишлар»- 400000 сум К-т 0260-«Транспорт воситаларининг эскириши»- 400000 сум.
Асосий воситалар каби қимматли қоғозлар ҳам кайта баҳоланади.
Мисол. Корхонада баланс қиймати 80000 сумлик қимматли кргоз бор. Уларнинг ҳисобот даври охиридаги бозор қиймати 85000 сўмга тенг бўлган.
Агар корхона ўз инвестицияларини кдйта баҳоланган қиймат бўйича ҳисобга олса, у , ҳолда кайта баҳолашдан олинган даромад резерв капитал ҳисобварақларида акс эттирилади: Д-т 0610-«Қимматли қоғозлар»-5000 сум К-т 8510-«Активларни кайта баҳолаш бўйича тўзатишлар»-5000 сум.
Агар кейинги ҳисобот даврига келиб бу қимматли қоғозларнинг бозор қиймати камай-са, унда мазкур қимматли қоғозлар бўйича аввалги кайта баҳолаш доирасида резерв капиталини камайтириш ҳисобига уни қоплаш мумкин. Бу қимматли қоғозлар бўйича ташкил этилган резервдан ошувчи нархнинг пасайиш суммаси харажат сифатида тан олинади.
Мисол. Қимматли қоғозларнинг бозор қиймати 78000 сумга тушиб кетган, яъни 7000 сумга камайган: