Bixevioristlar nuqtayi nazaricha shaxs mazkur insonga xos xulqiy reaksiyalarning majmuidan iborat, Stimul-reaksiya (S— R) formulasi bixeviorizmda yetakchi hisoblanadi. Torndayk effekti qonuni S R o‘rtasidagi aloqalarni aniqlashtiradi. - Bixevioristlar nuqtayi nazaricha shaxs mazkur insonga xos xulqiy reaksiyalarning majmuidan iborat, Stimul-reaksiya (S— R) formulasi bixeviorizmda yetakchi hisoblanadi. Torndayk effekti qonuni S R o‘rtasidagi aloqalarni aniqlashtiradi.
- Agar mustahkamlanish bo'lganda, u ijobiy bo‘ladi, qachonki rag‘batlantirish, kutilgan natija olinganda, moddiy rag'batlantirish yoki salbiy bo‘ladi,qachonki, og'riq, jazolash, omadsizlik, tanqidiy ogohlantirish yuz berganda. Insonning xulq-atvari ko‘pincha ijobiy qo'llab- quvvatlashni kutgandan, ba'zan salbiy kuchlar qochishiga sabab bo‘ladi.
Bixeviorizm mazmuniga psixolog Tolmen S-R reaksiyaga shubha bilan qarash orqali, unga o'zgarish kiritishga erishdi. U ushbu sxemaga o'zgarish kiritdi va uni S-I-R tarzda ifodalashga olib keldi. Bu yerda I individning irsiyatiga, fiziologik holatlari, oldingi tajribasiga bog‘liq bo‘lgan psixik jarayonlari kiradi. - Bixeviorizm mazmuniga psixolog Tolmen S-R reaksiyaga shubha bilan qarash orqali, unga o'zgarish kiritishga erishdi. U ushbu sxemaga o'zgarish kiritdi va uni S-I-R tarzda ifodalashga olib keldi. Bu yerda I individning irsiyatiga, fiziologik holatlari, oldingi tajribasiga bog‘liq bo‘lgan psixik jarayonlari kiradi.
Skinnerning_operant_bixeviorizmi.'> Skinnerning operant bixeviorizmi. - Skinnerning operant bixeviorizmi.
- Berris Frederik Skinner 1904-yil Pensilvaniya shtatida tug'ilgan. Uning oilaviy muhiti samimiy va erkin, intizom qattiq bo'lgan, hamda munosib xizmat ko'rsatganda rag‘batlantirilgan. Skinner butun yoshligi davrida rolikli samakatlarni, korusellarni, aravalarni konstruksiya qilish bilan ko'p shug'ullangan. Bu yoshlikdagj ixtirolar kelajakda uni harakatlarini kuzatish modifikatsiyasiga qiziqishidan darak berardi. Uning shuningdek, maktabda o'qishga qiziqishi katta bo‘lgan, hamda unga bilim bergan o‘qituvchilarini iliqlik bilan xotirlaydi. Skinnerning nazariyasiga yondashuvlari Bixeviorizm uchun “xulq” asosiy tushunchaga aylanib, uning psixikasi bilan aloqasi cheklab o'tilgan. Mazkur nazariyotchilar avvalo insonlarning barqaror bir-birlaridan farqini O'rganish va shaxslarning xulq-atvoridagi turli xil murakkabliklarni tushuntirishga harakat qilish bilan birga individning xulq-atvorini unga tashqi muhitning ta’sirini o‘rgatish yo‘li biIan aniqlash mumkinligini e'tirof etadilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
