Mavzu: Yangi O’zbekistonda el aziz, inson aziz reja

MAVZU: KONSTITUTSIYAMIZ – BAXTIMIZ QOMUSI


Reja.
1 Konstitutsiya haqida umumiy ma’lumot.
2 O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining tarixiy rivojlanishi.
3 O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining tuzilishi.

Har bir suveren davlatning huquqiy asoslaridan biri uning asosiy Qonuni-Konstitutsiyasining mavjudligidir.Konstitutsiya lotincha so’z bo’lib,uning manosi tuzish, tuzilish, nizom, qoida degan manolarni anglatadi.XVII asrda Fransiyada bu so’z renta,

renta shartnomasi ma’nosini ifoda etgan. So’ngra ma’nosiga qaytib, huquq bilan brlgilangan davlat tuzilishini bildirgan. Bugungi amal qilayotgan Konstitutsiyalar ikki xil bo’lib, birinchisi dunyo bo’yicha qabul qilingan dastlabgi Konstitssiyalar 1787yilgi AQSH, 1831 yilgi Belgiya, 1874 yilgi Shvetsariya Konstitutsiyalari kiradi.Ikkinchisi esa XX asrda qabul qilingan «yangi avlod» Konstitutsiyalari kiradi Bular:
a) 20-yillar boshidagi Konstitssiyalari (Turkiya, Eron, Misr,Avg’oniston) kiradi.
b) 40-50-yillar Konstitssiyalari(Hindisron) kiradi.
c) 60-yillar Konstitssiyalari (Sahroyi Kabir janubidagi davlatlar-Saudiya Arabiston, Ummon, Liviya) kiradi.
d) 90-yillar boshidagi Konstitssiyalar(SSSR parchalanib tashkil topgan davlatlar)kiradi.
O’zbekiston ham mustaqilliga erishgach yangi Konstitutsiyasini yaratish g’oyasi tug’ildi. Dastlabgi qadam esa 1990 yili 20 iyulda Oliy Kengashning 2 sessiyasida Mustaqillik deklaratsiyasining qabul qilinishi bo’ldi.Bu deklaratsiya O’zekkston Respublikasi Konstitutsiyasining yaratilishiga asos bo’ldi. Sessiyada I.Karimov raisligida 64 kishidan iborat ishchi komisiya tuzildi.Natijada uchta muqobil konsepsiya yaratildi. Bular: Respublikasi Fanlar Akademiyasi Falsafa va huquq institutining konsepsiyasi, Siyosatshunoslik va boshqaruv institutining konsepsiyasi va Prezident devoni yuridik bo’limi tayyorlagan konsepsiyalar. Ular ichidan Prezident devoni yuridik bo’limi tayorlagan konsepsiya asos qlib olindi.
Loyihanig dastlabki varianti 1991 yil noyabirda tayyor bo’ldi.U 6 bo’lim, 158 moddadan iborat edi. 1992 yil bahorda loihaning 149 moddadan iborat ikkinchi varianti ishlab chiqildi va u1992 yil 26 sentabrda ushbu loiha umumxalq muhokamasiga qo’yildi.Muhokama uch oy davom etgach 1992 yil 21 noyabrda muhokamani davom ettirish uchun matbuotda e’lon qilindi. Undan so’ng esa 1992 yil 8 dekabrda 12-chqiriq Oliy Kengashning 11-sessiyasida muqaddima, 6 bo’lim 26 bob va 128 moddadan iborat O’zekkston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilindi.
O’zekkston Respublikasi Konstitutsiyasining tuzilishi:
Muqaddima.
I .Bo’lim.Asosiy prinsiplar.
II.Bo’lim. Inson va fuqarolarning asosiy huquqlari, erkinliklari va burchlari.
III.Bo’lim. Jamiyat va shaxs.
IV.Bo’lim. Mamuriy- hududiy va davlat tuzilishi.
V.Bo’lim. Davlat hokimiyatining tashkil etilishi.
VI.Bo’lim. Konstitutsiyaga o’zgartirish kiritish tartibi 127-128-moddalar.
1993 yil28 dekabirdagi O’zbekiston Respublikasining Qonuniga muvofiq
Konstitutsiyaning 77-moddasiga o’zgartirish kiritilgan. 2002 yil 27 yanvarda o’tkazilgan
umumxalq referendumi natijalariga ko’ra hamda uning asosida qabul qilingan 2003 yil
24 apreldagi O’zbekiston Respublikasining Qonuniga Konstitutsiyaning 18, 19, 20, 23-
boblariga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritilgan. 2007 yil 11 apreldagi O’zbekiston Respublikasi Qonuni bilan Konstitutsiyasining 89- moddasi, 93-moddasining 15- bandiga,
102- moddasining ikkinchi qismiga tuzatishlar kiritilgan.