Mavzu. Yuridik faoliyatda psixik jarayonlarining o'rni va individual xususiyatlar

qoMlanilib kelinmoqda,
Qadimgi yunon olimi Gippokrat ta'Iimotiga binoan, insonlarning temperament xususiyatlari o ‘zaro bir-biridan tafovutlanib, ularning tana a 'zolaridagi suyuqliklarning turlicha nisbatda joylashuviga bogliq ekanligi aytiladi. Gippokratning ta'biricha, inson tanasida to ‘rt xil suyuqlik (xilt) mavjud b o iib , ular o ‘t yoki safro (yunoncha — chole), qon (lotincha — sanduis yoki sanduinis), qora o ‘t (yunoncha — metas „q ara“, chole ,p‘t “), balg‘am (yunoncha — „ phledma“) kabilardan iboratdir. Uning mulohazasicha:

1. 
   o ‘tning xususiyati—quruqlikdir, uning vazifasi— tana a 'zolarida quruqlikni saqlab turish yoki badanni quruq tutishdir; 2) qonning xususiyati— issiqlikdir, uning vazifasi tanani isitib turishdir; 3) qora owning xususiyati— namlikdir, uning vazifasi— badanning namligini saqlab turishdir;
   

4) balg‘am n in g (shilimshiq m od d aning) xususiyati— sovuqlikdir, uning vazifasi— badanni sovitib turishdan iboratdir. Gippokratning ta'Iimotiga ko‘ra , harbir insonda shu to‘rt xil suyuqlik mavjud boiib, uning bittasi ustuvorlik kasb etadi. Mazkur aralashma (lotincha— femperamentum)\i\rdtm qaysi biri salnioqli bo4Isa, shunga qarab insonlar temperament jihatdan farqlanadilar, clninoncln,^Axolerikda sariq o kt,
^Asangvimkda qonjmelanxolikda qora o ‘tjHegmatikda balg‘am (slilimsliq modda) istin bo'lisli ta'kidlanadi.
Gippokratning to ‘rt xil moddalar (siyiqliklar) aralaslmasi, y a 'ni „temperament“ tislinclasi va ining tipologiyasi (sangvinik, xolerik, flegmatik, melanxolik) ramziy ma'noda lozirgi zamon psixologiyasida lam q o ‘llanilib kelinmoqda.
Temperamentning ilmiy-psixologik asoslari va uning fiziologik mexanizmlari ijtimoiy-tarixiy taraqqiyotning keyingi bosqichlarida yaratildi va bu borada izlanishlardavom ettirilmoqda. Temperamentning fiziologik asoslariga ulkan hissa q o ‘shgan olimlardan biri ms fiziologi I.P.Pavlov (1849— 1936) hisoblanadi.

1. 
   P. Pavlov hayvonlarning oliy nerv faoliyatini tadqiq qilayotganida itlarda shartli reflekslarning paydo bo'lishi, kechishi, davom etish xususiyatlari insonlarnikidan farq q ilish i va bu h od isa ten ip e ram cn td a ham uchrashi mumkinligini kashf etadi. 1.P .Pavlov temperament ham shartli reflektor faoliyatining individual xususiyatlarini keltirib chiqaruvchi omillar bilan bog'liq b o iish i mumkin, degan xulosa chiqaradi. I.P.Pavlov ta'limotiga ko‘ra, shartli reflekslar paydo b oiishining individual xususiyatlarining ro'yobga chiqish sabablari nerv sistemasi xususiyatlari mohiyati bilan b o g liq . Muallif nerv sistemasining uchta asosiy xususiyatiga alohida ahamiyat beradi, chunonchi:
   

1.