Mavzu: yuzlik konsentrda bo’lish amalini o’rgatishda interfaol metodlardan foydalanish. Reja: kirish i-bob. Boshlang`ich sinflarda matematika o`qitishni tashkil qilishda interfaol metodlardan foydalanish

2.3 Yuzlik” kontsentrida arifmetik amallarni o’rganish “BO’LISH” amali.
Yuz ichida ko‟paytirish va bo‟lish.
O‘qituvchi dars o‘tishda quyidagi vazifalarni bajarishi zarur:
1)ko‘paytirish va bo‘lish ammallari ma‘nosi bilan tanishtirish;
Ko‘paytirishning o‘rin almashtirish, gruppalash va ko‘paytirishning qo‘shishga nisbatan
tarqatish (qavslarni ochish) xossalarini tushuntirish;
2)ko‘paytirish jadvalini o‘rgatish (yodlatish);
3)jadvaldan tashqari ko‘paytirish va bo‘lishni o‘rgatish (0 ga ko‘paytirish, 1 ga
ko‘paytirish va bo‘lish, qoldiqli bo‘lish);
1.Qo‘shishni ko‘pytirishga almashtiring.
3+3+3+3+3= 6+6+6+6=
2.Natijalarni hisoblang, o‘z o‘rnida qo‘shishni ko‘paytirishga almashtiring.
8+8+8+7= 9+9+6=
3.Ko‘paytirishni qo‘shishga almashtiring. 4*2= 5*3=

4.Ifodalarni taqqoslang va >,< yoki = belgilarni qo‘ying.

4+4+4+4…4*3, 9*6… 9+9+9+9+9, 7*4…7+7+7+7+7
5.Namuna bo‘yicha natijalarni hisoblang.
5*7=35, 5*8= 8*3=24, 8*4=


Ko‟paytirish va bo‟lish jadvali bilan ishlash.
1)Bir xil ko‘rinishlarni qo‘shish. Masalan: 5*3=5+5+5=15
2)Namuna misol asosida boshqa ko‘pytirishlarni bajarish.
Masalan: 2*3=6, 2*4 ni toping. Uni 2*3+2=6+2=8 ko‘rinishida hisoblash o‘rgatiladi.
3)Ko‘paytirishning qo‘shishga nisbatan taqsimot xossasidan foydalanish.
4)Ko‘paytirishning o‘rin almashtirish xossasidan foydalanish.
3*7=7*3
Ko‘paytirish va bo‘lish jadvallarini tuzilgandan keyin nol bilan ko‘paytirish va bo‘lish hollari qaraladi.
Jadvaldan tashqari ko‟paytirish va bo‟lish
Sonni yig‘indiga ko‘paytirish va yig‘indiga nisbatan taqsimot qonunini o‘rgangandan keyin yig‘indini songa bo‘lish xossasi qaraladi. Masalan, (3+2)*4 ni tushuntirish uchun doirachalardan foydalanish mumkin. (3+2)*4=4*5=20 yoki (3+2)*4=3*4+2*4=12+8=20 ko‘rinishida hisoblab chiqiladi.

Hisoblash usullari o’zlari asoslanayotgan xossalarga mos ravishda qanday guruhlanishini ko’rsatamiz.

I. Yig’indiga sonni qo’shish, bu qoida quyidagi hisoblash usullariga asos bo’ladi.

1. 
   34+20=(30+4)+20=(30+20)+4=54
   
2. 
   34+2=(30+4)+2=30+(4+2)=36
   
3. 
   54+6=(50+4)+6=50+(4+6)=60
   

II. Yig’indidan sonni ayirish.

1. 
   48–30=(40+8)–30=(40–30)+8=18
   
2. 
   48–3=(40+8)–3=40+(8–3)=45
   
3. 
   30–6=(20+10)–6=20+10–6)=24
   

1. 
   Songa yig’indini qo’shish.
   

1) 9+5=9+(1+4)=(9+1)+4=14
2) 36+7=36+(4+3)=(36+4)+3=43
3) 40+16=40+(10+6)=(40+10)+6=56
4) 45+18=45+(10+8)=(45+10)+8=63
IV. Sondan yig‗indini ayirish.

1. 
   12–5=12–(2+3)=(12–2)–3=7
   
2. 
   36–7=36–(6+1)=(36–6)–1=29
   
3. 
   40–16=40–(10+6)=(40–10)–6=24
   
4. 
   45–12=45–(10+2)=(45–10)–2=33
   
5. 
   45–18=45–(10+8)=(45–10)–8=27
   
6. 
   
7.