Mavzu: zamin gruntlarning muvozanat holatt tenglamalari

Nusxalar tanlash, ularni tahlil etish ancha murakkab bo‘lgani bois loyihalash

• Nusxalar tanlash, ularni tahlil etish ancha murakkab bo‘lgani bois loyihalash
• ishlari quyidagi bosqichlarda olib boriladi:
• 1) barcha nusxalarning xomaki chizmasi tayyorlanadi;
• 2) ular ichidan mazkur sharoitga mos kelmaydiganlari olib tashlanadi;
• 3) qolgan nusxalar uchun umumiy bo‘lgan eng og‘ir yuklangan poydevor ustida hisoblash ishlari bajariladi;
• 4) barcha nusxalar bo‘yicha hisoblangan poydevorlar ustida texnik-iqtisodiy nuqtai nazaridan fikr yuritiladi;
• Yuqoridagi ishlarni bajarishda poydevorning deformatsiyalanish, mustahkamlik, turg‘unlik holatini saqlagan sharoitda barpo etish usullari bo‘yicha olib borilgan hisoblarga asosiy e’tiborni qaratish lozim.

Yuqoridagi bosqichlar asosida birnechta poydevor ustida olib borilgan hisoblashlar natijasida qulay deb topilgan nusxa binodagi qolgan poylevorlar uchun qulay bo‘la olmasligi ma’lum. Undan tashqari, bir yoki bir necha qulay poydevorni tanlash bilan birga ular orasidagi cho‘kishlar farqini me’yorga solib bo‘lmaydi.

• Yuqoridagi bosqichlar asosida birnechta poydevor ustida olib borilgan hisoblashlar natijasida qulay deb topilgan nusxa binodagi qolgan poylevorlar uchun qulay bo‘la olmasligi ma’lum. Undan tashqari, bir yoki bir necha qulay poydevorni tanlash bilan birga ular orasidagi cho‘kishlar farqini me’yorga solib bo‘lmaydi.
• Shuning uchun qulay poydevorlar ichida ikki-uchtasi tanlab olinib, ular asosida qolgan poydevorlar cho‘kishlari orasidagi farq hisoblanadi. Agar hisoblashlar yakuni poydevorga nisbatan qo‘yiladigan barcha talablarga ijobiy natija bersa, u holda texnik iqtisodiy tomondan asoslangan qulay nusxaga oid loyihalash ishlari boshlab yuboriladi.
• Shuni e’tirof egish lozimki, inshoot ko‘lamidagi barcha poydevorlarning cho‘kishi, cho‘kishlar orasidagi farqi va bir poydevor cho‘kishining ikkinchisiga ta’siri umumiy holda olganda ancha murakkab hisoblarni talab etadi. Bunday hisoblashlar aniq holatda electron hisoblash mashinalari yordamida olib borilishi mumkin. Biroq zamin va poydevorlarni hisoblash amaliyotida ko‘pincha taqribiy usullardan foydalanish davom etib kelmoqda. Bunday amallarni bajarish zamin gruntlarining hisobiy bosimi qiymatini aniqlashga oid bo‘lib, o‘quvchiga ma’lum ifodalardan foydalanish imkoniyatini yaratadi.