Mavzu;Istemolchilar tanlovi nazaryasi

Iste’mol nazariyasi kuyidagi postulatlarga asoslanadi: 1. Iste’molchilar barcha ne’matlarni klassifikatsiya kiladi va bir-biri bilan solishtira oladi. Boshkacha aytganda, iste’molchi ikkita va ne’matlar majmualaridan majmuani ga nisbatan kuprok xoxlashi yoki majmuani ga nisbatan kuprok xoxlashi yoki ikkalasini xam naflik darajasi bir xil deb, karashi mumkin: agar majmua majmuaga nisbatan naflirok bulsa, . majmua ga nisbatan naflirok bulsa, . Ikkalasi xam bir xil darajadagi nafga ega bulsa . Shuni ta’kidlash kerakki, bu tanlash majmualar kiymatiga boglik emas. Iste’molchi apelsinni limonga nisbatan kuprok xoxlashi mumkin, lekin limon arzonrok bulgani uchun, iste’molchi limonni sotib oladi.

• Iste’mol nazariyasi kuyidagi postulatlarga asoslanadi: 1. Iste’molchilar barcha ne’matlarni klassifikatsiya kiladi va bir-biri bilan solishtira oladi. Boshkacha aytganda, iste’molchi ikkita va ne’matlar majmualaridan majmuani ga nisbatan kuprok xoxlashi yoki majmuani ga nisbatan kuprok xoxlashi yoki ikkalasini xam naflik darajasi bir xil deb, karashi mumkin: agar majmua majmuaga nisbatan naflirok bulsa, . majmua ga nisbatan naflirok bulsa, . Ikkalasi xam bir xil darajadagi nafga ega bulsa . Shuni ta’kidlash kerakki, bu tanlash majmualar kiymatiga boglik emas. Iste’molchi apelsinni limonga nisbatan kuprok xoxlashi mumkin, lekin limon arzonrok bulgani uchun, iste’molchi limonni sotib oladi.

2. Iste’molchi xoxishi tranzitivdir. Agar iste’molchi majmuani ga nisbatan kuprok xoxlasa va majmuani majmuadan kura kuprok xoxlasa, unda u majmuani majmuaga nisbatan kuprok xoxlagan buladi, ya’ni: 3. Tuyinmaslik. Iste’molchi xar doim xar bir ne’matning kamrok kismidan kura, kuprok kismini olishni xoxlaydi (bu shart xayotda xar doim xam bajarilavermaydi). Naflik funksiyasi. Avstriya iktisodchilar maktabi namoyondalari K.Menuer, Ye.Bem-Baverk, F.Vizerlar birinchilar katorida talab bilan narx, tovar zaxirasi va uning mikdori urtasidagi bogliklikni urnatishga uringanlar. Ular asoslashicha, chegaralangan resurslar sharoitida, ularning xajmi narxga ta’sir kiluvchi muxim omillardan biri xisoblanadi. Ular ketma-ket iste’mol kilinadigan, biror-bir ne’matning nafi kamayish xususiyatiga ega ekanligi tugrisidagi konuniyatni aniklashdi. Masalan, chankagan inson bir stakan mineral suvni zur xoxish bilan ichadi, ikkinchi stakan suv unga birinchi stakan suvday naf bermaydi, uchinchisi - ikkinchisiga nisbatan kamrok naf beradi va xokazo. Bu oxirgi stakan suv beradigan naf nolga teng buluuncha davom etadi. Bu yerda umumiy (yigindi) naf oshib boradi, lekin xar bir keyingi stakan suvdan oladigan naf kamayib boradi, natijada umumiy naflikning kamayishi kuzatiladi.

• 2. Iste’molchi xoxishi tranzitivdir. Agar iste’molchi majmuani ga nisbatan kuprok xoxlasa va majmuani majmuadan kura kuprok xoxlasa, unda u majmuani majmuaga nisbatan kuprok xoxlagan buladi, ya’ni: 3. Tuyinmaslik. Iste’molchi xar doim xar bir ne’matning kamrok kismidan kura, kuprok kismini olishni xoxlaydi (bu shart xayotda xar doim xam bajarilavermaydi). Naflik funksiyasi. Avstriya iktisodchilar maktabi namoyondalari K.Menuer, Ye.Bem-Baverk, F.Vizerlar birinchilar katorida talab bilan narx, tovar zaxirasi va uning mikdori urtasidagi bogliklikni urnatishga uringanlar. Ular asoslashicha, chegaralangan resurslar sharoitida, ularning xajmi narxga ta’sir kiluvchi muxim omillardan biri xisoblanadi. Ular ketma-ket iste’mol kilinadigan, biror-bir ne’matning nafi kamayish xususiyatiga ega ekanligi tugrisidagi konuniyatni aniklashdi. Masalan, chankagan inson bir stakan mineral suvni zur xoxish bilan ichadi, ikkinchi stakan suv unga birinchi stakan suvday naf bermaydi, uchinchisi - ikkinchisiga nisbatan kamrok naf beradi va xokazo. Bu oxirgi stakan suv beradigan naf nolga teng buluuncha davom etadi. Bu yerda umumiy (yigindi) naf oshib boradi, lekin xar bir keyingi stakan suvdan oladigan naf kamayib boradi, natijada umumiy naflikning kamayishi kuzatiladi.