Maxraji, n boʻlsa surati


Download 243.33 Kb.
bet2/4
Sana15.11.2023
Hajmi243.33 Kb.
#1776745
1   2   3   4
Bog'liq
BMi

shilling kasrlari: 1/2; bunday nomlanishiga sabab bu yozish Britaniya puli (£sd) bilan ishlatilgan. Masalan, 2 shilling va 6 pennini yarim krona deb 2/6 kabi yozishgan. „Ikki shilling va 6 penni“ kasr boʻlmagan boʻlsa ham, oldinga qaragan egri chiziq hozir kasrlar bilan ishlatiladi. Masalan, satrlarni bir tekis qilib yozish uchun. Yana kasrlar ichidagi kasrlarni yoki darajalar ichidagi kasrlarni yozish uchun ishlatiladi (qarang: murakkab kasr);

  • qavatli kasrlar: 12 ; Bu belgilashda matnning ikki yoki undan koʻp satri ishlatiladi. Bunday yozish matnda satrlar orasida joy ajratadi. Katta boʻlgani uchun oʻqish oson. Ammo, sodda kasrlarni yozishda yoki murakkab kasrlar ichidagi kasrlarni yozishda ishlatilsa muammoli boʻlishi mumkin.

    Toʻgʻri va notoʻgʻri kasrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]


    Toʻgʻri kasr deb suratining moduli maxrajining modulidan kichkina kasrga aytiladi. Agar kasr toʻgʻri boʻlmasa u notoʻgʻri kasr deb ataladi. Notoʻgʻri kasrlar birga teng yoki katta boʻladi.
    Masalan, 35 , 78  va 12  kasrlari toʻgʻri kasrlardir. 83 , 95 , 21  va 11  kasrlari boʻlsa notoʻgʻri kasrlardir. Har qanday butun sonni notoʻgʻri kasr qilib yozish uchun, 1 sonini maxraj qilib olish kerak.

    Aralash kasrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]


    Butun son va toʻgʻri kasr bilan yozilgan kasr aralash kasr deb nomlanadi. Murakkab kasrni undagi butun son bilan kasrning yigʻindisi deb tushuniladi. Har qanday ratsional sonni aralash kasr qilib yozish mumkin. Faqat surat va maxrajga ega kasr sodda kasr deb nomlanadi.
    Masalan, 237  kasri murakkab kasrdir. Bunda 237=2+37=147+37=177 .

    Kasrning balandligi[tahrir | manbasini tahrirlash]


    Oddiy kasrning balandligi — shu kasrning surati va maxraji modullari yigʻindisidir. Ratsional sonning balandligi — shu songa mos keluvchi qisqarmaydigan oddiy kasrning surat va maxraji modullari yigʻindisidir.
    Masalan, −156  kasrning balandligi 15+6=21  ga teng. Mos keluvchi ratsional sonning balandligi boʻlsa 5+2=7  ga teng. Chunki −156  kasri 3  bilan qisqaradi (berilgan kasr 3  ga qisqarganidan keyin −52  hosil boʻladi va 5+2=7 ).

    Download 243.33 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling