Ishlatilishi. Benzol bo‘yoqlar, dorilar, portlovchi mod- dalar, o‘simliklarni himoya qilish vositalari, plastmassalar va sintetik tolalar olishda eng qimmatli mahsulotdir. U, shu- ningdek, ko‘p organik modda uchun erituvchidir. Toluol — bo‘yoqlar va trinitrotoluol olishda ishlatiladi.
Organik moddalarni ayrim xlorli hosilalari o‘simliklarni himoya qilishda ishlatiladi. Masalan, geksaxlorbenzol C6Cl6 bilan g‘alla urug‘larini qattiq qorakuya kasalligiga qarshi
dorilanadi. Geksaxlorbutadiyen (1,3- butadiyen molekulasidagi vodorod atomlarini xlor bilan almashtirilgan mahsulot) CCl2=CCl—CCl=CCl2 toklardagi filloksera (kuya)ga qarshi
kurashda qo‘llaniladi. Qayd etilgan va ko‘pgina boshqa moddalar
pestitsidlar (zaharli kimyoviy moddalar)ga kiradi. „Pestitsidlar“ deb umumlashtirilgan ibora, o‘simliklar va hayvon mikroa’zo- lariga qarshi kurashda ishlatiladigan kimyoviy vosita tushuniladi. Agrokimyo amaliyotida, asosan, insektitsidlar — zararli hasharotlarga qarshi kurash vositalari, gerbitsidlar — yovvoyi o‘tlarga qarshi kurash vositalari, fungitsidlar — zamburug‘ kasalliklariga qarshi kurash vositalari ishlatiladi.
Benzolning sanoatda ishlatilishi sohalarini quyidagicha ko‘rsatish mumkin.
H2
[O] siklogeksanon siklogeksanon-
siklogeksan
oksim poliamid smola (kapron)
adipin kislota geksametilen- diamin poliamid smola (naylon)
C 6H 6
Cl 2
geksaxlorbenzol (insektitsid) (geksaxloran)
fenol
xlorbenzol
anilin
dixlorbenzol (insektitsid)
Do'stlaringiz bilan baham: |