Maxsus pedagogika

keltirish.
1. Intizom li xulq-atvor, ko'nikm a va odatlarni tarbiyalash:
— kun tartibini bajarish ko'niktm si: o 'z vaqtida turish, ertalabki va 
kechki hojatxonaga borish, dars va m ashg'ulotlarga kech qolmaslik;
— darsga zarur bo'lgan jiho/.larni tanlash ko‘nikmasi: kitob, daftar, 
ruchka, qalam va hokazo kabi ortiqcha narsalarni p artadan o ‘z vaqtida 
yig‘ishtirish;
— uy vazifasini bajarishda tinchlik, osoyishtalik va tartibga rioya qilish;
— darsda o ‘zini to ‘g‘ri tutish ko‘nikmasi;
— navbatchi o'quvchi va o'qituvchilarga e ’tiroz bildirm ay itoat qilish 
odati;
— jam o a joylarida (teatr, ko‘cha-k o‘yda, m agazinlarda) xulq-atvor 
qoidasiga am al qilish ko'nikm asi: qichqirm aslik, q a ttiq gapirm aslik, 
o ‘zining xulq-atvori haqida tanqidiy fikrlashga o'rgatish;
— shahar transportidan to ‘g‘ri foydalana olish ko'nikm asi (to‘g‘ri 
chiqish va tushish, ch ip ta olish);
— k o'ch ad an o'tish qoidasiga rioya qilish.
2. A trofdagilar bilan xushm uom ala b o ‘lish k o 'n ik m a , m alaka va 
odatlarini vujudga keltirish:
1 0 - 3 3
145

---

— odobli salomlashish, xayrlashish, e’tibor, diqqat va xizmati uchun 
tashakkur bildirish ko‘nikmasi;
— o ‘rtoqlarining iltimosini bajonu dil, vijdonan bajarish, o ‘z so‘zining 
ustidan chiqish odatini tarbiyalash.
3. G ‘amxo'rlik, m ehribonlik ko‘rsatish ko‘nikma, malaka va odatlarini 
tarbiyalash:
— betob va nimjon o‘rtoqlariga yordam ko‘rsatish ko‘nikmasi;
— o ‘z o ‘rtoqlarining o ‘yin vaqtida, o ‘qishda erishgan muvaffaqiyatlarini 
to ‘g‘ri baholay olish ko‘nikmasi;
— o ‘rtoqlari bilan o ‘yinchoq, kitob, qalam , daftar va hokazolarni 
b o ‘lishish ko‘nikmasi;
— qariya va betoblarga xizmat k.o‘rsatish ko‘nikmasi;
— hayvonlami boqish, o ‘simliklami parvarish qilish ko'nikmasi.
4. Jamoani tashkil qilish:
— jamoatchilikka oid topshiriqlami vijdonan bajarish ko‘nikmasi;
— turli ko‘rinishdagi jam oa faoliyati (o‘yin, o ‘qish, ijtimoiy foydali 
mehnat)da faol qatnashish ko‘nikmasi;
— jamoadagi xulq-atvor m e’yori va qoidalarining buzilishlariga befarq 
bo'lmaslik ko‘nikmasi.
II bo‘lim. Axloqiy tasavvur, tushuncha va sezgilami vujudga keltirish.
1. Vatanga muhabbat asosidagi tushuncha va tasawurlami vujudga keltirish.
2. Burch, vijdon, insof haqidagi tasawurlam i vujudga keltirish.
3. 0 ‘rtoqlik, do‘stlik tasawurlarini shakllantirish.
4. Birlamchi axloqiy-estetik tasawurlam i vujudga keltirish.
IV -V III sinflar.
I b o' 1 i m. Ijtimoiy xulq-atvor ko‘nikma va odatlarini tarbiyalash.
1. Intizomli xulq-atvor ko'nikma, malaka va odatlami vujudga keltirish:
— dars, mashg‘ulot va o ‘tkaziladigan tadbirlarga o ‘z vaqtida kelish odatini 
tarbiyalash;
— dars, uy vazifasi va sinfdan tashqari vazifalami bajarishda zarur bo'lgan 
jihozlam i tanlash ko‘nikmasi;
— uy vazifasini va jam oat topshiriqlarini o ‘z vaqtida vijdonan bajarish 
ko‘nikmasi;
— o ‘qituvchi, tarbiyachi va boshqa o ‘zidan katta o ‘rtoqlarining 
tushuntirishlarini diqqat bilan tinglash ko‘nikmasi;
— o ‘z kamchiliklariga tortishmasdan, osoyishtalik bilan to ‘g‘ri qarash 
ko‘nikmasi;
— sinf ishida faol qatnashish ko'nikmasi.
2. Atrofdagilar bilan xushm uom alada bo ‘lish ko'nikm a, malaka va 
odatlarini vujudga keltirish:
— o ‘z suhbatdoshining gapini bo‘lmay, oxirigacha tinglash ko‘nikmasi;
— o ‘z iltimosini tushunarli va kamtarlik bilan ifodalash ko‘nikmasi;
146

---

— noqulay vaziyatdan to ‘g‘ri va m ustaqil yo ‘l topib chiqib ketish 
ko‘nikmasi.
3. G ‘amxo‘rlik, mehribonlik ko‘rsatish ko‘nikma, malaka va odatlarini 
tarbiyalash:
— kichik o'rtoqlariga m ehnat qilishga, о ‘yin vaqtida yordam berishga 
odatlanish ko‘nikmasi;
— sinfda, guruhda, jam oa a ’zolari o ‘rtasida yaxshi o ‘zaro munosabatni 
tiklashda kichik o ‘rtoqlariga yordam berish ko‘nikmasi;
— kattalarga g‘amxo‘rlik bilan munosabatda bo‘lish ko‘nikmasi.
4. Jamoani tashkil qilish:
— umumiy mehnat va o ‘quv intizomini quwatlash ko‘nikmasi;
— umumiy maqsadga erishish jarayonida o ‘rtoqlariga o ‘z talablarini ayta 
olish ko‘nikmasi;
—jamoa faoliyatida ishtirok etish jarayonida shaxsiy va jamiyat manfaatlarini 
birga qo‘sha olish ko‘nikmasi;
— jam oa hayoti m e’yorlarini buzuvchilarga qarshi kurashish ko‘nikmasi.
II b o ‘ 1 i m. Axloqiy tasavvur, tushuncha va sezgilami vujudga keltirish:
1. Vatanga nisbatan sevgi, xalqlar do'stligi haqida tushuncha va tasawurlami 
vujudga keltirish.
2. Burch, vijdon, insof haqidagi tasawurlami vujudga keltirish, kengaytirish.
3. 0 ‘rtoqlik, do‘stlik haqidagi tasawurlami kengaylirish.
4. Birlamchi axloqiy-estetik tasawurlami vujudga keltirish va rivojlantirish.