Mazkurfanoliyta’limmuassalaribakalavriatta’limyo’nalishlariningbarchasidao’qitiladi


Download 1.34 Mb.
bet12/53
Sana11.05.2023
Hajmi1.34 Mb.
#1452430
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   53
Bog'liq
фуқаролик жамияти МАЪРУЗА МАТНИ22222222222

Uning falsafiy-ahloqiy qarashlarining shakllanishida ustozi Sokratning (Suqrat) ta’siri katta bo’lgan. Sokrat insoniyat tarixidagi buyuk donishmanddir. Biroq u falsafaga oid bironta ham asar yozib qoldirmagan. U o’z qarashlari va g’oyalarini og’zaki bayon etgan, turli mavzularda munozaralar tashkil etgan; adolat, haqiqat,odob-ahloq haqida kishilarni fikrlashga undagan, ular bilanbahslashgan. Sokrat g’oyalari keyinchalik uning shogirdlari: Platon va Ksenofont asarlarida o’z aksini topgan.
Sokratningsiyosiy-ahloqiyqarashlarishundayishonch-e’tiqodgaasoslanganki,ungako’rahokimiyatengyaxshi, ya’niaxloqli, odilvaboshqarishuquvivatajribasigaegabo’lganfuqorolargategishlibo’lishikerak. ShunuqtainazardanSokratAfinademokratiyasiniqattiqtanqidostigaolgan.
PlatonustoziSokratsiymosidahaqiqatvayaxshilikuchuntolmaskurashchivamutafakkirniko’rgan, uningizidanborishgaharakatqilgan. Platonfalsafa, adabiyot, matematika, astronomiya, logika (mantiq) singarifanlargaoidko’plabasarlaryaratgan. Uningsiyosat, davlat, uniboshqarishshakllarisingariijtimoy-siyosiymasalalargaoidasarlarihamanchasalmoqlidir.
Platon falsafiy asarlarida moddiy olamni, real borliqning birlamchi ekanligini inkor etdi va g’oyalar olamini haqiqiy va real olam deb tushuntirdi. Uning «Davlat» asarida bayon etilgan ideal davlat haqidagi qarashlari ham ana shunday nuqtai nazarga asoslangandir.
Platon fikricha, bir zamonlar ideal davlat mavjud bo’lgan, biroq davrlar o’tishi bilan uning mohiyati buzilgan. U ideal davlatning g’oyadan tobora uzoqlashish evolyutsiyasini ko’rsatishga harakat qildi. Platon taklif etgan ideal davlatning asosiy printsipi adolat bo’lib, fuqorolik xayoti ana shu printsipga asoslangandir. Har bir fuqoroning tabiatiga mos keluvi alohida mashg’ulot, vazifa ajratilgandir: har bir odam o’z g’oyasiga sodiq bo’lishi kerak. Har kim o’z mohiyatiga muvofiq ravishda faoliyat ko’rsatsagina ideal davlat ro’yobga chiqadi. Biroq odamlar bir xil emaslar, ular o’rtasida muayyan farqlar mavjuddir. Shuning uchun jamiyat faylasuf-boshqaruvchilar, xarbiy-posbonlar, xunarmand-ishlab chiqaruvchilap tabaqasiga bo’lingandir.

Download 1.34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling