Maurlarning yakka hokimlikka asoslangan davlati eramizdan avvalgi 321 yilivujudgakelgan. Kautilanashuimperiyaningg’oyaviyvasiyosiyrahnamosiedi. Maurhukumatishaharvaqishloqjamoalariningo’z-o’ziniidoraqilishhuquqinie’tirofetarvaaynixo’jalikishlabchiqarishi, qarzfoizi, narx – navo, tosh-tarozningto’griligiustidainazorato’rnatishorqalijamiyatxayotinitartibgasolaredi. Buxokimiyatqurg’oqchilikvaochlikyillarietim-esir, nogironvakeksalargayordamuyushtirgan.
Sharqsiyosiytafakkuriningan’analarigamuvofiqagaro’zininomunosibtutsa, uhalqtomonidanag’daribtashlanadi, deganqoidaHindistonijtimoiy-siyosiyta’limotlaridahamo’zifodasinitopgan. Biroq siyosat hamisha xukmron sinflar manfaatlarni himoya qilib kelgan. U o’rta asrlarda siyosiy davlattuzilishlari,huquqiy-siyosiyqarashlarasta-sekintakomillashibborgan. Hindistondao’z-o’ziniboshqarishuzokdavrlargachasaqlanibkelgan, amaldorlarvashohlarnisaylasho’rninivakolatlikishilarnitayinlashegallayboshlagan, jamiyatningtoifalargabo’linishiqa’tiytusolgan.
Hammadavrlardahamsiyosiyqarashlarmarkazidadavlat, siyosiyhokimiyatniegallash, uniboshqarish, himoyaqilish, siyosiyhokimiyatdanfoydalanishmasalalariturgan. Harqandayijtimoiymasalanihaletishhoknmiyatmasalasibilanbogliqbo’larekan, bumasalaqadimgidunyomutafakkirlariningasarlaridachuqurvaatroflichayoritilgandir.
Insonvasiyosatninguzviybog’liqligi – qadimgidunyomutafakkirlariuchunhechqandayshubhagao’rinqoldirmaydiganhaqiqatdir. Antikdunyosiyosiytafakkuriningxarakterlixususiyatishundaki, undamushohadagaasoslanuvchinazariyalaramaliysiyosatbilanuygunlashibketgandir.
Eng yaxshi davlat tuzumi qanday bo’lishi kerak, degan masalani o’z zamondoshlariga nisbatan yorqinroq va keskinroq qo’ygan ulug’ mutafakkir afinalik PLATON (er. av. 427—347 yy.) edi. Platon asarlarining aksariyati suhbat, munozara, savol-javob tarzida bo’lib, ularning ko’pchiligi bizgacha etnb kelgan. Platon otasi tomonidan Afinaning so’nggi podshosp Kodr avlodiga, onasitomonidanesao’zdavrining «ettidonishmand»laridanbiribo’lganqonunshunosSlonimoilasigamansubedi. PlatonustoziSokratqatletilganidankeyinAfinanitarketib, yaqinmamlakatlargasayohatqiladi. Afinagaqaytgach, «Akadem» debataluvchibog’dafalsafamaktabi – AKADEMIYAtashkiletib, undafalsafiy-tarbiyaviyishlarbilanmashg’ulbo’ladn.
Do'stlaringiz bilan baham: |