Mehnat bozorida mehnat resurslariga bolgan talab va taklif

Qoniqarli talab amalga oshirilgan talab hisoblanadi. Qoniqarsiz talab turli asoslar bo'yicha bo'sh ish o'rinlari va bo'sh ish o'rinlarining mavjudligi, harakati va tuzilishi to'g'risidagi ma'lumotlar bilan tavsiflanadi (iqtisodiyot tarmoqlari va tarmoqlari, kasblar va talab qilinadigan malakalar, taklif qilinadigan bandlik muddati, taklif qilingan ish haqi darajasi va boshqalar). Qondirilgan va qondirilmagan talabning qiymati, bir tomondan, ma'lum bir davrda yollangan xodimlarning qat'iy (va shuning uchun aniq ma'lum) soni, ikkinchi tomondan, qolgan ish joylari asosida belgilanadi. ostida potentsial talab talab korxona va tashkilotlar rivojlanishining mumkin bo'lgan istiqbollarini hisobga olgan holda tushuniladi.

Kengroq miqyosda yollangan ishchi kuchining kasbiy va malaka darajasi nuqtai nazaridan talab tarkibi quyidagi asosiy guruhlarga bo'linadi: a) yuqori malakali ishchi kuchiga talab; b) o'rtacha malakali ishchi kuchiga talab; v) past malakali ishchi kuchiga talab; d) malakasiz ishchi kuchiga talab. Ilmiy-texnika taraqqiyotining jadal rivojlanishi sharoitida malakali va yuqori malakali ishchi kuchiga, ishlab chiqarishning past texnik va texnologik darajasi sharoitida esa o'rta va past malakali ishchi kuchiga, ko'pincha malakasiz qo'l mehnatiga talab ustunlik qiladi.

Mehnat bozorida taklif- mamlakatdagi barcha mumkin bo'lgan mehnat narxlarida ishchilarning mehnat resurslarining umumiy taklifi. Mehnat bozori taklifi quyidagilarga bog'liq: Demografik holat (aholining soni va jinsi va yosh tarkibi); Mehnatga layoqatli aholining ichki va tashqi migratsiyasi; ish haqi darajasi; Mehnatning imkoniyat qiymati, bandlikdan boshqa manbalardan daromad olish imkoniyati. Bundan tashqari, kasaba uyushmalari, davlatning bandlik siyosati, ta'lim va kasb-hunar ta'limi tizimining rivojlanish darajasi mehnat bozoridagi talab va taklifga ta'sir ko'rsatadi. Hayot tarzining milliy xususiyatlari muhim ahamiyatga ega.

Bu bozor, umuman olganda, talab va taklif qonunlariga bo'ysunib, o'z faoliyatining ko'plab tamoyillariga ko'ra o'ziga xos bozor bo'lib, boshqa tovar bozorlaridan bir qator jiddiy farqlarga ega. Bu erda tartibga soluvchilar nafaqat makro va mikroiqtisodiy omillar, balki ijtimoiy va ijtimoiy-psixologik omillar hamdir, ular har doim ham ishchi kuchining narxi - ish haqi bilan bog'liq emas. Haqiqiy iqtisodiy hayotda mehnat bozori dinamikasiga bir qancha omillar ta'sir ko'rsatadi. Shunday qilib, ishchi kuchi taklifi birinchi navbatda demografik omillar: tug'ilish darajasi, mehnatga layoqatli aholining o'sish sur'ati, uning jinsi va yosh tarkibi bilan belgilanadi.

Demografik ko'rsatkichlardan tashqari, mehnat bozori dinamikasining muhim omili mehnatga layoqatli aholining turli demografik va etnik guruhlarining iqtisodiy faollik darajasi bo'lib, ish bilan band va ishsizlar sonining umumiy soniga nisbati sifatida hisoblanadi. ushbu guruhdagi mehnatga layoqatli aholi. Immigratsiya jarayonlari ishchi kuchi dinamikasiga jiddiy ta'sir ko'rsatadi.