Mehnat bozorini davlat tomonidan tartibga solishning asosiy yo‘nalishlari
Mehnat organlari
Jamoaviy tartibga solish
ishlamayotgan aholini kasbga tayyorlash, ishchi kuchi raqobatbardoshligini oshirishga ko‘maklashish
Mehnat munosabatlarini huquqiy jihatdan ta’minlash. Egi-luvchan mehnat bozorini shakllantirish jarayonida ishchi kuchi va ish beruvchning moddiy manfaatdorligini ta’minlash
Ishsizlikdan zarar ko‘rganlar-ni manzilli ijtimoiy himoya qilishini yo‘lga qo‘yish. O‘z-o‘ziga yordam tizimini yaratish.
Mehnatning erkinligi va ixtiyoriyligi – umuman, respublika bo‘yicha mehnat bozori shakllanishining asosiy sharoiti yohud shartidir.
Mehnat bozorining turlari
Xududiy mezonlar asosida: xalqaro, umummilliy, mintaqaviy, mahal-
liy va ichki firma mehnat bozori.
Xalqaro mehnat bozori milliy va xududiy mehnat bozorlarini ham qamrab olib, mehnat va kapital migratsiyasini nazarda tutadi.
Umummilliy mehnat bozori mamlakat butun ijtimoiy ishlab chiqarishini kamrab oladi. U orqali xar bir tarmok uzi uchun zarur bulgan xodimlarni tanlab olish imkoniyatiga ega buladi.
Mintaqaviy mehnat bozori mehnat resurslarini ish kuchi ortiqcha bulgan xududlardan ish kuchiga talab yukori bulgan xududlarga taksimlash imkoni- yatini beradi.
Mahalliy mehnat bozori ish kuchining xujalik yurituvchi sub’ektlar o’rtasida xarakatchanligini kuzda tutadi.
Ichki firma mexnat bozori esa xodimlarning bir korxona ichidagi xarakatlanishiga asoslangan, bunda xodim yoki uzi ishlab turgan ish joyida bajarayotgan ishlar va xizmati xususiyatiga uxshash yangi ish joyiga ugadi, yoki yukorirok xizmat mansabi va razryadiga utkaziladi.
2. Mehnat bozorida mehnat munosabatlarining rivojlanish darajasi buyicha: ular tartibga solingan, tashkillashtirilgan va pinxona (tartibga solinmaydigan) turlari bilan tasniflanadi.
Tartibga solinadigan mehnat bozorida mamlakat qonunchiligi amal qiladi, ijtimoiy mehnat munosabatlari mehnat shartnomalari asosida yulga quyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |