Mehnat sharoitini tavsiflovchi omillar

4.2. Elektr xavfsizlik shartlari tahlili
Elektr zaryadlar, nurlnish manbai bo'lib xizmat qiladi. Atomlarda elektronlarning tebranishi a, (3 va у nurlanishlar atom yadrolarining hosil bo'lishidan vujudga keladi.
Elektromagnit nurlanishlarspektrining hammasi sinflarga bo'linadi, ular chastota va to'lqin uzunligi, odam organizmiga biologik tasir qilish va fizik xususiyatlari bilan taminlanadi.
Nurlanish sinflari

Nurlanish turlari	To'lqin uzunligi, m nm	Chastota,Gs
Radioto'lqinlar:
Past chastotalar(PCh)	10"-10^4m	0.003	3*10^4
Yuqori chastotalar(YCh)	10^4-10 m	3*10^4	-3*10^4
Ultrayuqori chastotalar(UYCh)	10-lm	3*10^7	3*10^4
O'ta yuqori chastotalar(O'YCh)	l-10~^3m	3*10^8-	3*10"
Infraqizil nurlanish	10^6-780 m	3*10" -	3.8* 10^14
Ko'rinadigan nurlanish	780-380 nm	3.8* 10^14	7.9*10^14
Ultrabinafsha nurlanish	300 - 1 nm	7.9* 10^14	-3*10^17
Rengen nurlanishi	1-7, 10"^3 m	3*10^17-	4.2*10^19
Gamma nurlanish	7.1*10^3 - 1.9*10"^3nm	4.2*10^19	1.5*10^20

Radio chastotali elektromagnit toTqinlarmanbalari yuqori chastotali generatorlar, transformatorlar, induksiyali g'altaklar, kondensatorlar quvvatli padiostansiyalar va boshqa quilmalar.
Qishloq xo'jaligida yuqori quvvatli elektr uzatish tarmoqlariga yaqin joylarda ishlaydigan ishchilar elektrmagnit maydonlar ta'sirida bo'ladilar.
Elektrmagnit maydoni (liMM) ta'sirida odam organizmining to'qimalarida j issiqlikni hosil qikuvchi chostotali toklar sodir bo'ladi .
Hlektomagnit nurlanishning uzoq vaqt tasir etishi markaziy asab va yurak-tomir sistemalari ish faoliyatini buzadi, ko'z gavharining xiralashishiga tirnoqlarning sinishiga, sochning to'kilishiga olib keladi. EMM tasiri tez toliqishga, holsizlanishga, bosh og'rig'iga, lomir urishi sekinlashishiga, arterial bosimning oshishiga va tana haroratining oshishga olib keladi.
Fazoda, elektrmaydon kuchlanishi 5 kB/m va undan yuqori bo'lsa uni xavfli doira yoki doira ta'siri deyiladi. Kuchlanish 400-500 kB ga teng bo'lgan elektr qurilmalar 20m , 700 kB esa 30 m radius bilan chegaralanadi. Elektrmaydon kuchlanishi 5 kB/m bo'lganda terida qichishish va soch silkinishi kuzatiladi. Elektr uzatuvchi havo yo'llarining yo'nalishi bo'yicha sanitariya- himoyalanish doirasi o'matilgan, ularning chegarasida elektr maydon kuchlanishi 1 kB/m dan yuqoridir2220 kB gacha bo'lgan elektr uzatuvchi havo yo'llari xavfsiz elektr maydoni hosil qiladi. 750-1 150 kB elektr uzatuvchi havo yo'llarida kislorod va azot oksidlanishining yuqoti to'yinganlik darajasi kuzatiladi. Kishiga elektrmagnit maydon tasir quvvati ish joylarini nurlanish manbalaridan uzoqlashtirish va himoyalovchi to'siqlar o'rnatish yo'li bilan pasaytiriladi. To'siqlar, soyabonlar, ayvonlar, pardevollar, kabina va boshqacha konstruksiyalar ko'rinishida yaxlit tunukalardan yoki uyalari 50x50 mm dan ortiq bo'lmagan metal to'rlardan yasaladi, ularni albatta yerga ulash zarur. Yerga ulashning qarshiligi 100 Om dan yuqori bo'lmasligi kerak.




Shaxsiy himoyanish vositalari sifatida ekranlashtiruvchi kastyumlar, kombinze bosh kiyim, qo'lqop, poyafzal, mahsus tok uzqatuvchi yoki metallashtirilgan mato ishlatiladi. Ko'zoynaklar yordamida masalan OP3-5 kozoynagining oyna yuzi yar o'tkazuvchi qalay oksidi bilan qoplangan yoki yarim niqob ko'rinishidagi metal to' ko'zoynaklardan himoyalanadi.