Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi


Download 7.26 Mb.
Pdf ko'rish
bet104/176
Sana11.08.2023
Hajmi7.26 Mb.
#1666420
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   176
Bog'liq
MUXUM ARXITEKTURAGA

6.7. Sinchli yog‘och konstruksiyalar. 
Tosh kabi yog‘och ham juda qadimiy qurilish ashyosi hisoblanadi. U juda 
qadimdan har xil nurilishlarda qo‘llanib kelingan. Dastlabki yog‘och ko‘priklar, 
eramizdan yuz yil avval qurilgan. Kesilgan yog‘och konstruksiyalar qadimda 
qal’a devorlarini qurishda ham ishlatilgan. 
Inshootlarni zilzilaga chidamli qilib qurishning birdan bir to‘g‘ri yo‘li qurish 
jarayonida me’yoriy talab va qoidalarga rioya etishdir. Tajribalardan ma’lum 
bo‘ldiki, yaxshi qurilgan, sinchli binolar zilzilaga chidamli ekan. Mahalliy 
qurilish materiallaridan tiklandigan sinchli uylarning quyidagi konstruksiyasini 
tavsiya etamiz..Odatda, yuk ko‘taruvchi tashqi devorlar qo‘shsinch, ichki devor 
yoki pardevorlar esa yakka sinch qilib ishlanadi. Bunday imoratlarni qurish 
ancha murakkab. Agar sinchli devor qoida bo‘yicha qurilmasa qo‘yilgan talabni 
oqlamasligi, ya’ni er silkinishiga bardosh berolmasligi mumkin. 
YOg‘och konstruksiyalarning qulayligini ularni massasining nisbatan 
ixchamligida ko‘ramiz, zavodlarning ishlab chiqarish konstruksiyalarida esa 
ularning oliy darajadagi industrialligini kqrish mumkin. O‘rmon bilan boy 
joylarda yog‘och konstruksiyalar juda tejamlidir. 
7.4-rasm 1-pushtak; 2-xavonda; 3-xova. 


 209 
7.5-rasm. YAxlit devor sinchlari. 
1-poydevor; 2-tagsinch; 3-ustunlar; 4-sarrov; 5-xovonlar; 6-sinchlar; 7-kesak; 8-eshik 
o‘rni; 9-deraza o‘rni. 
Eshik va deraza joyi qoldirilgan devor sinchlari. YOg‘och konstruksiyalar 
bir qancha kimyoviy ta’sirlarga o‘ta chidamli bo‘lgani uchun ular mineral 
o‘g‘itlar, kimyoviy moddalar va boshqa agressiv materiallar saqlanadigan 
omborlarda qo‘llaniladi. 
YOG

OCH 
karkasli va panelli devorlar. Karkasli devorlar eng arzon 
konstruksiya hisoblanib, ularni qurish uchun yuqori malaka talab etilmaydi. 
Boshqa yog‘ochdan qilingan uylarga nisbatan bularga yog‘och ancha kam 
sarflanadi. Karkasli devor konstruksiyasining asosi bo‘lib, tagsinch, sarrov, ular 
orasidagi ustunlar va tirgaklardan iborat rama tashkil etadi. Ustunlar orasidagi 
masofa ustunlar kesimiga bog‘liq bo‘lib, ko‘pincha 60, 90 va 120sm bo‘ladi. 
Odatda, isitgich material turiga va tashqi haroratga bog‘liq holda eni 100, 120 va 
140mm va qalinligi 50mm bo‘lgan ignabargli daraxt taxtasi ishlatiladi. 
Ustunning balandligi 260 - 280sm olinadi. Karkas elementlari bir biriga tirnoq 
yoki tish chiqarib ulanadi. Karkasni yig‘ishdan oldin poydevor ustuni ustiga ikki 
qavat ruberoid yotqiziladi, so‘ngssokolь chorcho‘pi qo‘yiladi. Taxtalarning 
ulangan joyi poydevor ustuni ustiga to‘g‘ri kelishi kerak. Mana shussokolda 
chorcho‘pi ustidan orasiga mineral momig‘i qo‘yilgan holda tagsinchni 
o‘rnatamiz. Bu tagsinchlarda ustunlarni o‘rnatish uchun uyachalar uyib 


 210 
qo‘yiladi. Tagsinch va sarrovlar ustunlar orqali bir - biriga shaxmat tartibida 
mixlanadi. 

Download 7.26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling