Mehnatni muhofazasi va xavfsizlik texnikasi fanining asosiy mazmuni va ijtimoiy ahamiyati

1.5. Jarohatlanish ko‘rsatkichlari va sabablarini

o‘rganish uslublari

Ishlab chiqarishda sodir bo‘lgan baxtsiz hodisa tufayli ishchi o‘z mehnat qobiliyatini bir kun va undan ortiq vaqtga уo‘qotsa yoki asosiy kasbidan boshqa ishga o‘tishiga sabab bo‘lsa N-1 shaklli dalolatnoma tuziladi. N-1 shaklli dalolatnoma tekshirish materiallari bilan birgalikda baxtsiz hodisa ro‘у bergan boshqarmada 45 yil saqlanishi kerak. Og‘ir ahvoldagi, ikki yoki undan ortiq kishilarning guruhli o‘limi bilan tugagan baxtsiz hodisalar maxsus tekshiriladi. Agar bunday baxtsiz hodisalar sodir bo‘lsa, boshqarma rahbari darhol yuqori tashkilotlarga, mehnat muhofazasi bo‘yicha texnik inspektorga, mahalliy prokuraturaga xabar berishi lozim.

Baxtsiz hodisalarni to‘g‘ri tekshirish, ularni sabablarini o‘rganish va baholash jarohatlanish ko‘rsatkichlarini aniqlash orqali tahlil qilinishi mumkin. Ishlab chiqarishda ro‘у bergan jarohatlanishlarning holatini xarakterlovchi

ko‘rsatkichlarga quyidagilarni kiritish mumkin: Jarohatlanish chastotasi - Кch

Кch = (n1 /nu) 1000, bu yerda, n1 – baxtsiz hodisa tufayli ish qobiliyatini уo‘qotgan va halok bo‘lgan ishchilar soni;

nu – o‘rtacha ishchilar soni.

Jarohatlanish og‘irligi – Кo

Ko=Dn/n2 bu yerda, Dn – hisobot davrida уo‘qotilgan jami ish kunlari

soni; п2 – ish qobiliyatini уo‘qotgan ishchilar soni.

Ish kunining уo‘qotilishi ko‘rsatkichi – Kik

Кik = (Dn/nu)100, %

Мa’lumki, ishlab chiqarishdagi jarohatlanishlarni kamaytirish uchun ularning sabablarini to‘g‘ri aniqlash va atroflicha tahlil qilish zarur. Ishlab chiqarishda yuz bergan baxtsiz hodisalarning sabablarini o‘rganish va baholashni quyidagi uslublar orqali amalga oshirish mumkin: