Международный научный журнал №5 (100), часть 1 «Научный импульс» Январь, 2023

BIOLOGIYA FANINI O‘QITISHDA O‘QUVCHILARDA MUSTAQIL ISHLARNI TASHKIL 
ETISH VA ILMIYDUNYO QARASHINI SHAKLLANTIRISHDA UNING AHAMIYATI 
 
Xudoyberdiyeva Muxayyo Xalimovna 
Farg‘ona ICHSHUI kasb-hunar maktabi
Biologiya fani o‘qituvchisi
 
Annotatsiya:Biologiya fanini o‘qitishda o‘quvchilarda mustaqil ishlarni tashkil etish va 
ilmiy dunyo qarashini shakllantirishda uning ahamiyatixaqida ma’lumotlar berilgan. 
Kalit so‘zlar:Biologik ta`lim muhiti, ta`lim tizimi, mustaqil ishlarini tashkil etish, 
motivatsion faollik, mustaqil ishlarni nazorat qilish, tashqi motivatsiya, ichki motivatsiya, 
protsessual (tarbiyaviy) motivatsiya, mustaqil ishlarini tashkil etish uchun zarur shart-
sharoitlar. 
 
Bugungi shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir davrda yoshlarning mustaqil
fikrlashlari va o‘z ustida ishlashlari o‘ziga bo‘lgan ishonchning yanada ortishiga, yuzaga 
kelayotgan vaqt taqsimotini to‘g`ri tanlay olishiga va vaqtlarini samarali va mazmunli 
o‘tkazishlarida asosiy poydevor vazifasini o‘tamoqdadir. Shu nuqtai nazardan ta`lim 
sohasida ilmiy dunyoqarashni shakllantirishda mustaqil ishlarning ahamiyati nihoyatda 
kattadir. Akademik litseylarda ta`lim olayotgan o‘quvchi yoshlarning mustaqil ishlari, sinf 
ishlari bilan bir qatorda, o‘quv jarayonini tashkil etish hamda ilmiy dunyoqarashni 
rivojlantirish shakllaridan biri bo‘lib, ta`lim jarayonining ajralmas qismi hisoblanadi. 
Biologiya fanidan mustaqil ishlar jamlanmasi DTSlariga asoslangan o‘qituvchi tomonidan 
yuklatilgan topshiriq bo‘yicha va o‘qituvchining metodik rahbarligi asosida beriladi, lekin 
uning bevosita ishtirokisiz amalga oshiriladi. O‘quvchi yoshlarning mustaqil ishlari 
ro‘yxatiga asosan quyidagilarni asos qilib olishimiz mumkin:
Biz ma’ruzalar, amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlariga tayyorgarlik, seminarlar, test 
sinovlari, imtihonlar, referatlar yozish, ba’zi muammolar bo‘yicha ma’ruzalar tayyorlash, 
kurs ishlari va yakuniy malakaviy ishlarni bajarish bilan bog‘liq.
Mustaqil ishlarni kiritamiz. O‘quvchi larning mustaqil ishlashi uchun mo‘ljallangan 
o‘quv topshiriqlarini ishlab chiqish uchun asos bo‘lib, o‘quv intizomining nazariy mazmuni, 
shuningdek, o‘quvchi larning avvalgi o‘qish davrida shakllangan bilim va
ko‘nikmalar majmuasi bilan bir qatorda amaliyotda shakllangan malakalariga 
tayanadi. Belgilangan tartibdagi mustaqil ishlashlarni bajarish ilmiy ko‘rsatkichlarining 
kombinatsiyasi o‘quv intizomini rivojlantirishda o‘quvchilar ishlarining izchilligini, ularning 
mustaqil fikrlash qobiliyatini shakllantirish bilan birga ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning 
asosiy harakatlantiruvchi omili bo‘lib xizmat qiladi.
Biologiya fanidan mustaqil ishni tashkil etish o‘qituvchi tomonidan beriladigan
maslahat yoki yordamni, shuningdek, kerakli ma'lumotlarni, shu jumladan kompyuter 
ma'lumotlar bazasini, darslik, o‘quv va uslubiy qo‘llanmalar, ma'ruza matnlari,