Meliboyeva G. S. Kimyoni o`qitishda zamonaviy texnologiyalar

O'quv loyihaviy faoliyat - bu qo'yilgan vazifaga erishish, ta’lim
oluvchilar uchun muhim va aniq foydalanuvchiga mo'ljallangan biror-bir yakuniy
ma’lumot ko'rinishida rasmiylashtirilgan, muammoni yechish uchun ta’lim
oluvchilarning belgilangan izchillikdagi harakatlari majmuasi. 

---

140 
Tayyorgarlik bosqichi: loyihaga kirishish, loyiha faoliyatini tashkil etish 
va rejalashtirish - auditoriya ishi. 
Loyihani bajarish bosqichi: auditoriyadan tashqari. 
Yakunlovchi bosqich: loyiha taqdimoti, o'quvchilar mahsuloti va loyiha 
faoliyatining baholanishi, loyiha faoliyati refleksiyasi - auditoriya ishi. 
Kimyodan o'quv jarayonini loyiha asosida tashkil etish: 
1. Kimyo fani mavzusini va mazmunini tanlash. 
2. Darsning o'quv mavzusi yuzasidan yagona umummaqsadni belgilab olish. 
3. Darsning o'quv mazmunini ishlab chiqish beriladigan nazariy va amaliy 
bilimlarni belgilash. 
4. O'quvchi tomonidan o'zlashtirilishi lozim bo'lgan tushuncha, bilim, 
ko'nikma, malakalarni ifoda etish. 
5. Darsning shakli, metod, vositalarini tanlash. 
6. Tushuncha, bilim, ko'nikma, malakalarni o'zlashtirish uchun ta’lim oluvchi 
tomonidan sarflanadigan vaqt birligi hisobini olish. 
7. Har bir bosqich natijalarini olish uchun mashq va misollar tizimini 
yaratish. 
8. Nazariy olib borish, testlar, savollarni ishlab chiqish. 
9. Loyihani dars jarayoniga tatbiq etish. 
10. Dars jarayonini olib borish va yakunlash mexanizmini yaratish. 
Loyihali o'qitish faoliyati o'quvchining o'quv faoliyatini tashkil etuvchi 
jarayon hisoblanadi. Bunda; 
1. O'qituvchi tomonidan taklif etilgan o'quv loyihalari, kichik loyihalarning 
maktab o'quvchilari tomonidan bajarilishi ko'zda tutiladi. 
2. O'quv loyihalari oldindan ishlab chiqilgan mezon ko'rsatkichlari asosida 
baholanadi, loyihada predmetlararo maqsadlar ko'zda tutilsa, yakuniy baholar ham 
chiqarilishi mumkin. 
3. Loyiha asosida faoliyat tashkil etilganda o'quv-mavzularda 
rejalashtirilayotgan loyihani topshirish muddatlari ko'zda tutiladi. 

---

141 
4. Loyiha asosida o'quv faoliyatini tashkil etishga o'qituvchi rahbarlik qiladi 
va u loyihaning koordinatori hisoblanadi. 
5. Loyihalar yakka shaxslarga va guruhlarga qaratilgan bo' ladi. 
6. Loyiha topshiriqlari aniq, ravon shakllantirilgan, uning maqsad va 
vazifalari tushunarli aniqlangan, o'quvchilar bilan uning ijro yo'llari va 
mexanizmlari kelishilgan bo'ladi. 
7. Ayrim hollarda yuqori sinf o'quvchilarining xohish va istaklariga binoan
loyihalarni shakllantirish loyiha rahbari bilan hamkorlikda amalga oshirilishi 
mumkin. 
8. O'quv yili davomida o'rnatilgan tartibda tuzilgan loyihalar taqdimotini
ilmiy konferensiyalarda, pedagogik kengashlarda, metod- birlashmalarda
o'tkazish, himoya qilish yoki tanlovlar tariqasida o'tkazish mumkin. 
Dars loyihalari o'zining davomiyligiga qarab: 
-kichik loyihalar (bir soatli); 
-qisqa muddatli loyihalar (4 soatga mo'ljallangan) 
-haftaga mo'ljallangan loyihalar; 
-uzoq muddatga mo'ljallangan loyihalar (ko'pincha bunday loyihalar darsdan
tashqari ta’limni amalga oshirishga xizmat qiladi) bo'lishi mumkin. 
Loyiha asosida tashkil etiladigan darslar o'qituvchidan darsni tashkiliy 
jihatidan puxta o'ylangan, sifatli, ishchanlik muhitida, o'quvchilarni jarayonga 
qiziqtira oladigan tarzda loyihalay olishni talab etadi. O'quv jarayonini loyiha 
asosida tashkil etishda o'qituvchi faollikda ish yurituvchi emas, balki keng 
qamrovli ijodkor pedagog rolini o'tashi talab etiladi. 
Loyiha asosida tashkil etiladigan darslar va unga sarf etiladigan vaqt, 
tashkiliy ishlar, beriladigan va to'g'ri yo'lga soluvchi savollar oldindan 
rejalashtirilishi kerak. 
Kimyo fanini loyiha usulida o’qitish (sinfdan tashqari mashg’ulotlarda) 
uchun quyidagi taxminiy mavzularni keltirish mumkin. 
1. Kimyoning rivojlanish istiqbollari. 
2. Kimyo tarixi. 

---

142 
3. Gugurt tarixi. 
4. Koinotda suv. 
5. Kimyo-zarar yoki foydali. 
6. Kimyo va virtual dunyo. 
7. N°... kimyoviy elementning ochilish tarixi. 
8. Alkimyodan zamonaviy kimyogacha. 
9. Kimyo va san’at. 
10. Kimyo va adabiyot. 
11. Kimyo va ekologiya. 
12. Atmosferaning ifloslanishi. 
13. Shahar oqava suvlarining analizi. 
14. Atrofimizdagi kimyo. 
15. Fotografiya va kimyo. 
16. Kimyo va narkotik moddalar. 
17. Dezodarantlar va ozon himoya qoplami. 
18. Yerda va koinotdagi moddalar. 
19. Kompleks birikmalar tibbiyotda. 
20. Sog’liq, g’o’zallik va kimyo.