Amallarni bajaring.
1) 2)
3) 4)
5) 6)
7) 8)
9) 10)
11) 12)
13) 14)
Tenglamani yeching.
1) 2) 3)
4) 5) 6)
7) 8) 9)
10)
Ifodani qiymatini berilgan sonlar uchun toping.
1) , bunda
1) ; ; ;
2) ; ; ;
3) ; ; ;
Ifodani son qiymatini toping.
1) Agar va bo’lsa, ; ; ; larning son qiymatini toping.
2) Agar bo’lsa, ; ; ; ; va ; larning qiymatini toping.
O’nli kasrlar.
O'NLI KASRLARNING YOZILISHI VA O'QILISHI .
Shunday kasr sonlar borki, ular ustida amallarni xuddi natural sonlardagidek oson bajarish mumkin. Bu kasrlar maxraji 10, 100, 1000 va hokazo sonlardan iborat bo'lgan sonlardir. Bunday kasrlar o'nli kas deb ataladi.
kasr vergul yordamida maxrajsiz 8,52 ko'rinishda yoziladi va 8 butun yuzdan 52 deb o'qiladi. Demak:
Maxraji 10, 100, 1000 va hokazo bo'lgan sonlarni (maxrajsiz) o'nli kasr ko'rinishida quyidagicha yozishga kelishib olingan:
• oldin sonning butun qismi yoziladi;
• so'ng kasr qismining surati yoziladi va ular bir-biridan vergul bilan ajratiladi.
Masalan, soni 8,3 tarzida yoziladi va «8 butun o'ndan 3» deb, soni esa 4,565 tarzida yoziladi va «4 butun mingdan 565» deb o'qiladi.
Misol: ; ; J: 4.7; 7.318; 3.09
Kasr qismining maxraji 10, 100,1000 va hokazo bo'lgan har qanday sonni o'nli kasr ko'rinishida ifodalash mumkin.
Agar kasr to'g'ri kasr bo'lsa, uning o'nli yozuvida butun qism 0 deb olinadi..
Masalan, soni - to'g'ri kasr. Bu kasr 0,35 tarzida yoziladi va «0 butun yuzdan 35 deb o'qiladi. Demak,
Misol: ; ;
O'nli ko'rinishda yozilayotgan sonning kasr qismi maxrajida nechta nol bo'lsa, suratida ham, verguldan keyin ham shuncha raqam bo'lishi kerak.
Masalan, sonining kasr qismi suratida ikkita raqam, maxrajida esa uchta nol bor. Shuning uchun oldin surat oldiga bitta nol qo'yib, uni tarzida yozib olamiz. So'ng uni 5,067 o'nli kasr ko'rinishida ifodalaymiz va «5 butun mingdan 67» deb o'qiymiz. Shunga o'xshash,
Do'stlaringiz bilan baham: |