Metallning egiluvchanligi talablarga javob bermaydi


(3) Payvandlashning ichki nuqsonlari


Download 412.97 Kb.
bet3/8
Sana13.04.2023
Hajmi412.97 Kb.
#1354658
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Sifat nazorati

(3) Payvandlashning ichki nuqsonlari
1. Ichkariga kirmagan
Tugallanmagan penetratsiya deganda, ishlov beriladigan qism va payvandlanadigan metall yoki payvand qatlami lokal ravishda erimagan nuqson tushuniladi. Kamroq kirish payvand chokining ishchi qismini zaiflashtiradi, jiddiy stress kontsentratsiyasini keltirib chiqaradi va bo'g'inning mustahkamligini sezilarli darajada pasaytiradi. U tez -tez payvand choklarining yorilish manbaiga aylanadi.
2. Shlaklarni kiritish
Payvand chokida metall bo'lmagan cüruf bor, u shlak qo'shilishi deb ataladi. Shlaklarni kiritish payvand chokining ishchi kesimini kamaytiradi, bu esa stress kontsentratsiyasini keltirib chiqaradi va payvand chokining mustahkamligi va zarbga chidamliligini pasaytiradi.
3. Teshiklar
Payvandlanadigan metall yuqori haroratda bo'lganda, u juda ko'p gazni (masalan, H2) yoki eritilgan hovuzdagi metallurgiya reaktsiyasi natijasida hosil bo'lgan gazni (masalan, CO) o'zlashtiradi. Erigan hovuz soviganida va qotib qolganda, payvand chokining ichida yoki yuzasida bo'shliqlar paydo bo'lganda, bo'shashishga kech bo'ladi.
Teshiklarning mavjudligi payvandning samarali ish qismini kamaytiradi va bo'g'inning mexanik kuchini pasaytiradi. Agar kiruvchi yoki uzluksiz teshiklar bo'lsa, bu ish qismining mahkamlashiga jiddiy ta'sir qiladi.
(4) yorilish
Payvand chog'ida yoki payvand chog'ida metallning qisman sinishi yoriq deb ataladi. Payvand chokida yoki payvandning har ikki tomonidagi issiq ta'sirlangan zonada yoriqlar paydo bo'lishi mumkin. Ba'zida u metall yuzasida, ba'zida esa metall ichida paydo bo'ladi.
Odatda, yoriq hosil bo'lish mexanizmiga ko'ra uni ikki turga bo'lish mumkin: issiq yoriq va sovuq yorilish.
4.1 Issiq yorilish
Issiq yoriqlar kristallanish jarayonida payvand chokidagi suyuqdan qattiq holatgacha hosil bo'ladi va ularning aksariyati payvandlash metallida paydo bo'ladi.
Buning asosiy sababi - payvand chokida past erish nuqtalari (FeS, erish nuqtasi 1193 ° S) mavjudligi, bu esa kristalli donalar orasidagi munosabatni susaytiradi. Kattaroq payvandlash stressiga duch kelganda, kristall donalari orasidagi yoriqlar paydo bo'lishi oson.
Agar ishlov beriladigan qism va payvandlash paychalarining tarkibida S va Cu kabi ko'p iflosliklar bo'lsa, termal yorilish oson sodir bo'ladi.
Issiq yoriqlar don chegaralari bo'ylab tarqalishi bilan tavsiflanadi. Yoriq sirtga kirib, tashqi bilan aloqa qilganda, u aniq gidrogenlash tendentsiyasiga ega.
4.2 Sovuq yorilish
Sovuq yoriqlar payvandlashdan keyin sovutish jarayonida, asosan, asosiy metallning birlashma chizig'ida yoki asosiy metall va payvand chokining kesishmasida hosil bo'ladi.
Asosiy sabab shundaki, söndürülmüş struktura issiqlik ta'sir zonasida yoki payvandda hosil bo'ladi. Yuqori stress ta'siri ostida donalarda yoriqlar paydo bo'ladi. Yuqori uglerodli yoki ko'proq qotishma elementli oson o'chadigan po'latlarni payvandlashda sovuq yoriqlar hosil qilish osonroq bo'ladi. Payvandga juda ko'p erigan vodorod ham sovuq yoriqlarga olib kelishi mumkin. Yoriq - bu juda xavfli nuqson. Yuk ko'taruvchi qismni qisqartirishdan tashqari, u og'ir stress kontsentratsiyasini ham ishlab chiqaradi. Qo'llash paytida yoriq asta -sekin kengayib boradi va uning qismlariga zarar etkazishi mumkin. Shuning uchun, payvandlangan strukturada, odatda, bunday nuqsonlarga yo'l qo'yilmaydi. Topilganidan keyin uni olib tashlash va qayta payvandlash kerak.
Payvand konstruksiyaning sifat nazorati
Payvand birikmalarning nuqsonlari deb, GOST me’yorlari, texnik shartlar va loyiha chizmalaridan chetga chiqishlarga aytiladi. Bu me’yorlarda quyidagilar: payvand choklarining geometrik o`lchamlari (balandligi va eni), chokni tashkil etuvchi metallning yaxlitligi, germetikligi, mexanik mustahkamligi, plastikligi, kimyoviy tarkibi va strukturasi nazarda tutiladi.
Tayyor payvand birikmalarni tekshirish termik ishlov berishdan keyin (agarda u texnologik jarayon talablarida ko`zda tutilgan bo`lsa) bajariladi.
Payvand birikmalarni nazorat qilish usullari asosiy ikki guruxga bo`linadi: buzmasdan nazorat qilish va buzib nazorat qilish.
Buzmasdan nazorat qilish vazifasiga nafaqat nuqson mavjudligi yoki uni bartaraf etish, balki nuqson darajasi aniqlanadi. Olingan ma’lumot birinchidan ta’mirlash imkon darajasini beradi; ikkinchidan, nuqson xosil bo`lish sababini aniqlash va uni bartaraf etish yo`lini topish. Bu nazorat usullari guruxiga:
1. Choklarni ko`zdan kechirish va o`lchamlarini o`lchash;
2. Radiatsion defektoskopiya;
3. Ultratovush defektoskopiya;
4. Magnit va elektr-magnit defektoskopiya;
5. Kapillyar defektoskopiya;
6. Oquvchanlik defektoskopiyalari qiradi.
Buzmasdan nazorat qilishda nazorat ob’ekti bo`lib buyum xisoblanadi, buzib nazorat qilishda esa nuqsonni aniqlash uchun buyum bilan bir vaqtda o`sha texnologik rejimlarda o`sha metalldan namuna plastinalar payvandlanadi (ba’zan namunalar bevosita buyumning o`zidan qirqib olinadi) va nazorat qilinadi.
Buzib nazorat qilish guruxiga:
1. Mexanik sinov;
2. Metallografik tekshirish;
3. Korroziyaga tekshirish;
4. Payvandlanuvchanlikka sinashlar qiradi.

Download 412.97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling