Metallurgiya va kimyoviy texnologiyalar

Misning biologik ro’li 
Mis — quritilgan botqoq yerlar, qumloq va mis deyarliuchramaydigan yerlarda don hosildorligini ko‘paytirishda. Mis barcha yuqori o’simliklar va hayvonlar uchun ajralmas element hisoblanadi. Misni ichakka singdirgandan so’ng, u albumin yordamida jigarga ko’chiriladi.
1.3. Mis ishlab chiqarish usullari
Mis ishlab chiqarish usullari
Hozirgi vaqtda mis ishlab chiqarishning bir necha usullari ishlab chiqilgan. Asosiylari:

• 
  pirometallurgiya;
  
• 
  gidrometallurgiya;
  
• 
  elektroliz.
  

Eng katta miqdor birinchi usul yordamida amalga oshiriladi. Uning yordami bilan barcha metallarning deyarli 90% olinadi. Bu juda ko'p vaqt talab etadi va uzoq davom etadi. Shu tarzda mis ishlab chiqarish texnologiyasi kiruvchi materialni boyitadigan, tayyor materialni ketma-ket oladigan bir necha bosqichlarni o'z ichiga oladi. Bosqichlarning har biri texnologik vazifalarning qat'iy ketma-ketligini o'z ichiga oladi. Odatda mis zavodi barcha operatsiyalarni bajaradi.

1.3.1- rasm Mıs olish texnologiyasi
Katod misini olish uchun uchinchi usul qo'llaniladi. Ushbu usul butunlay elektrolitik tozalash deb ataladi, so'ngra tayyor mahsulotni metall plitalar yuzasiga yotqizish.


Pirometallurgik mis ishlab chiqarish bosqichlari
Ushbu usul turli xil mis tarkibidagi rudalarni qayta ishlash uchun samarali qo'llaniladi. U quyidagi harakatlar ketma-ketligidan iborat:

• 
  qazib olingan xom ashyoni tayyorlash (boyitish);
  
• 
  shteynda to'g'ridan-to'g'ri eritish;
  
• 
  olingan shteynni konvertatsiya qilish;
  
• 
  yakuniy tozalash.
  

Har bir texnologik jarayon zarur ishlov berish usullaridan foydalangan holda amalga oshiriladi.
Keyinchalik, mis qoliplarga joylashtiriladi yoki plitalarga quyiladi. U turli xil aralashmalar bilan ifloslangan bo'lib qoladi va sof mis xususiyatlariga ega emas.

1.3.2- rasm.Shteynni qayta ishlash uchun gorizantal tipdagi konvertor

1-dnisha, 2-rolik, 3-asosi, 4-tayanch, 5-uzatma, 6-muftalar, 7- havoo’tkazgich, 8-voronka, 9-po’lat qobiq, 10-qopqoq.

Jarayonning mohiyati mis shteynning suyuq eritmasi orqali havo bosimi ostida yetkazib berishdan iborat. U vertikal yoki gorizontal ravishda joylashtirilishi mumkin bo'lgan maxsus konvertorlarda ishlab chiqariladi. Kelajakda mis rudalarining boyitilgan kontsentratlari yakuniy qayta ishlashga beriladi.