Metrologiya asoslari

 
13.6. Ampermetrni qiyoslash natijasida shu narsa aniqlanganki, uning 
yordamida o‟tkazilgan o‟lchashlar natijalarning 80% xatoliklari
mA dan 
ortiq bo‟lmaydi. Xatoliklar nolga teng bo‟lgan matamatik kutilish bilan normal 
qonun bo‟yicha taqsimlangan deb hisoblab, o‟lchash xatoligi
mA dan 
ortib ketmasligining P extimolini toping. 
Javob: P,|
| -
 
13.7. 13.6 masalada unga tushish ehtimoli P
0,5 bo‟lgan ishonchli 
simmetrik intervalni toping. 
Javob: 
mA. 
 
13.8. Ampermetrni qiyoslash natijasida shu narsa aniqlanganki, uning 
yordamida o‟tkazilgan o‟lchashlar natijalarining 70% xatoliklari
mA dan 
ortiq bo‟lmaydi. Xatoliklar bir tekis taqsimlanish qonuni bilan taqsimlangan deb 
hisoblab, 
o‟rtacha kvadratik xatolikni toping. 
Javob:
=16,5 mA
 
13.9. Chastotamerning (chastota o‟lchagichning) tasodifiy xatoligining 
taxmin qilingan dispersiyasi oldindin hisoblangan va D=100 Gs
2
ni tashkil qiladi. 

---

68 
Xatoliklarning taqsimlanish qonunini normal deb hisoblash bilan ishonchlik 
ehtimoli P = 0,995 bilan ishonchli 
Gs simmetrik intervalga tushish uchun 
nechta n mustaqil o‟lchashlarini o‟tkazish lozim bo‟ladi?
 
Yechilishi. Bir o‟lchashda xatolik ishonchli intervalga tushishining ehtimoli 
quyidagiga teng: 
P =P,|
| | |- P,| | - , - ,159. 
Bunda 
√ =√ Gs. 
Xatolik 
2 Gs, dan ortib ketishining ehtimoli (1-R) =(1-0,159)=0,841 ga teng. 
n ta mustaqil o‟lchashlarda xatolik 
2 Gs dan ortib ketishining ehtimoli 
(1 - P)
n 
= 0,841
n
ga teng. 
Boshqa tomondan esa, bu ehtimollik 1-0,955=0,045 dan ortiq bo‟lmasligi lozim. 
Shundan kelib chiqqan holda, 0,841
n 
0,045. Bundan 
n lg 0,841
 lg 0,045; n 
 =
17,9
. 
Shunday qilib, o‟lchashlar soni n
18, chunki o‟lchashlar soni n faqatgina 
butun son bo‟lishi mumkin.