Metrologiya asoslari

 
18.5. Aniqlik sinfi k=0,2 bo‟lgan va kuchlanishni o‟lchashni yuqori chegarasi 
U=30 V bo‟lgan vol‟metrning ko‟rsatishini U=21,45 V. Absolyut va nisbiy 
xatoliklarning chegaraviy qiymatlarini aniqlang. 
Javob: U= (21,45+0,06) B; δ = +0,28%. 

---

92 
 
18.6. 220 V o‟zgaruvchan tok zanjiriga ulangan ikkita val‟tmetrning eng katta 
nisbiy xatoliklari aniqlansin. Bunda vol‟termetrning kuchlanishni o‟lchashning 
yuqori chegaralari va aniqlik sinfi mos holda quyidagicha: 
U
B1
= 300 B; K
1
= 1,5; U
B2
= 250 B, K
2
=2,5.
Qaysi vol‟tmetrni ishlatish maqsadga muvofiqligini ko‟rsating. 
Javob: birinchi vol‟tmetrni ishlatish maqsadga muvofiq.
 
18.7. Ikkita vol‟tmetr bilan U=20 V kuchlanishni o‟lchash aniqligi qaysi 
birida yuqori bo‟lishi mumkin. Bunda birinchi vol‟tmetrning aniqlik sinfi k=1,5 va 
yuqori kuchlanishni o‟lchash chegarasi U
B1
=20 B, ikkinchi vol‟tmetrning aniqlik 
sinfi k = 0,5, yuqori kuchlanishni o‟lchash chegarasi U
v2
=75 B. 
Javob: birinchi vol‟tmetr bilan. 
 
18.8. Ikkita milliampermetr bilan J=10 mA tok kuchini o‟lchash aniqligi 
qaysi birida yuqori bo‟lishi mumkin. Ularning parametrlari quyidagicha: K
1
=1,0,
J
B1
= 20 mA; K
2
= 0,5; J
B2
= 30 mA. 
Javob: ikkinchi milliampermetr bilan. 
 
18.9. U = 10

20 B diapazondagi quchlanishni shunday o‟lchash kerakki, 
bunda o‟lchash xatoligi δ < 2% dan oshib ketmasin. Agar vol‟tmetr kuchlanishni 
o‟lchashning yuqori chegarasi U
B 
=30 B bo‟lsa, vol‟tmetrning aniqlik sinfi topilsin. 
Javob: k = 0,5.