Mexanika-mashinasozlik

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
15
Dastlabki 15 talik
V	1000	1050	1075	1030	1280	1500	1430	950	1240	1400	1370	1250	1100	1150	1200
P	294	320	345	305	425	650	580	270	400	545	510	410	365	395	405
yP	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15
yB	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10
So‘ngi 15 talik
V	1000	1050	1075	1030	1280	1500	1430	950	1240	1400	1370	1250	1100	1150	1200
P	294	320	345	305	425	650	580	270	400	545	510	410	365	395	405
yP	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15	0,15
yB	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10	0,10

2-Amaliy mashg‘ulot
(ajratilgan vaqt 6 soat)


Mavzu: Quritish jarayoni va quritgichlarni hisoblash va tanlash


Nazariy ma’lumotlar
Qattiq va pastasimon materiallar tarkibidagi namlikni issiqlik energiyasi yordamida bug‘latish quritish jarayoni deyiladi.
Nam materiallarni issiqlik yordamida quritish - sanoatda eng keng tarqalgan usuldir. Ushbu usul kimyo, oziq-ovqat va bir qator boshqa texnologiyalarda ishlatiladi.


Material tarkibidagi namlik uch usulda suvsizlantiriladi
1-Mexanik (masalan filtrlash qurilmalarida) usulida yarim suvsizlantiriladi.
2-Fizik kimyoviy(masalan suvni o‘ziga tortib oluvchi moddalar yordamida) usulida yarim suvsizlantiriladi
3-Quritish ( masalan quritish qurilmalarida) usulida to‘liq suvsizlantiriladi.
Lekin, yuqorida qayd etilgan usullardan eng samaralisi, issiqlik ta’sirida suvsizlantirish, ya’ni quritishdir. Chunki, quritish jarayonida to‘liq suvsizlantirishga erishsa bo‘ladi.
Sanoatda nam materiallarni quritish sun’iy (maxsus quritish qurilmalarida) va tabiiy (ochiq havoda quritish juda davomiy jarayon) usullar qo‘llaniladi.
Qattiq, nam materialga issiqlik ta’sir etish usuliga qarab quritish quyidagi turlarga bo‘linadi:
1) konvektiv quritish - bunda nam material bilan qurituvchi eltkich bevosita o‘zaro ta’sirda bo‘ladi. Odatda, qurituvchi eltkich sifatida qizdirilgan havo yoki tutun gazlari ishlatiladi;
2) kontaktli quritish - issiqlik tashuvchi eltkich va nam material orasida ajratuvchi devor bo‘ladi. Materialga issiqlik shu devor orqali uzatiladi;
3) radiatsion quritish - nam materialga issiqlik infraqizil nurlar orqali uzatiladi;
4) dielektrik quritish - nam material yuqori chastotali tok maydonida uzatiladi;
5) sublimatsion quritish - nam material muzlagan holatda, yuqori vakuum ostida quritiladi.


Quritish potensiali
Havo temperaturasi t_v va ho‘l termometr temperaturasi t_MT larning farqi quritish potensiali  deb ataladi. Ushbu ko‘rsatkich havoning materialdan namlikni yutish qobiliyatini xarakterlaydi. Quritish potensiali qanchalik katta bo‘lsa, materialdan namlikning bug‘lanish tezligi shunchalik yuqori bo‘ladi. Agar, t_v= t_MT bo‘lsa, quritish potensiali  = 0.


Quritish qurilmalarining turlari
Sanoatda quritiladigan materialning fizik va kimyoviy xususiyatidan kelib chiqib quritish qurilmalari tanlanadi. Quritish qurilmalarninig bir necha turlari mavjud.
1-Barabanli quritgich 2-mavxum qaynash qatlamli quritgich 3-rotorli quritgich 4-shnekli quritgich 5- lentali quritgich va h.k.


Barabanli quritgich hisobi
Bu qurilmalar atmosfera bosimda uzluksiz ravishda turli sochiluvchan va donasimon materiallarni tutunli gazlar yoki issiq havo bilan quritish uchun ishlatiladi. Ular silindrsimon korpusdan iborat bo‘lib, gorizontga nisbatan juda kichik og‘ish burchagida joylashtiriladi. Baraban ikkita rolikli tayanchlarga joylashtirilgan bo‘lib, elektr yuritkich va reduktor yordamida aylantiriladi. Aylanish soni 5-8 ayl/min dan oshmaydi. Baraban ichida nasadkalar o‘rnatilgan bo‘lib, ular fazalararo ta’sir yuzasini oshirish uchun qo‘llaniladi. Nasadkalar barabanning ko‘ndalang kesimi bo‘yicha materialni bir me’yorda tarqatish va aralashtirishni ta’minlaydi. Material va issiqlik eltkich bir-biriga nisbatan to‘g‘ri yo‘nalishda berilsa, barabanning ichida material o‘ta qizib ketmaydi, chunki bu sharoitda yuqori temperaturali issiqlik eltkich katta namlikka ega bo‘lgan material bilan o‘zaro ta’sirda bo‘ladi.

2.1-rasm. Barabanli quritgichning texnoloogik sxemasi va quritgich ichki nasadkalarining turlari
Barabanli quritkichning asosiy o‘lchamlarini aniqlash
1-bosqich
Barabanning ishchi hajmini topamiz:

bu yerda A_v - barabanning namlik bo‘yicha kuchlanishi, kg/(m³  soat), -barabanni to‘ldirish koeffitsienti, kg;
Havoning barabandagi haqiqiy tezligi ushbu formuladan aniqlanadi:
w_x = V_x / (0,785  d²)
bu yerda V_x - qurituvchi eltkichning barabandan chiqishdagi hajmi sarfi:

Bu yerda: L-barabanning umumiy uzunligi, m; -Tabiiy atmosfera havosi o‘rtacha hajmi 22.4 m³ deb qabul qilamiz; -kelvin shkalasining musbat qiymati bo‘lib uni 273⁰S deb qabul qilamiz; M_x-barabanga kirishdagi havoning sarfi 29 m³ deb qabul qilamiz: M_s-barabandan chiqishdagi havoning sarfi 16 m³ ga teng deb olamiz

Materialning barabanda o‘rtacha bo‘lish vaqti

- barabandagi materialning sarfi: G₂- bir metr kub mahsulotni quritish uchun ketadigan vaqt

bu yerda; _m - materialning «to‘kma» zichligi ;  - barabanning to‘ldirilish darajasi, ushbu misoldagi nasadka uchun 12%
Barabanning og‘ish burchagi quyidagi formuladan aniqlanadi

bu yerda l - barabanning uzunligi; n - aylanishlar soni, 5 ayl/min; d - barabanning diametri,


VAZIFA:
1-bosqich bo‘yicha 2.1-jadvalda keltirilgan son qiymatlaridan foydalanib barabanli quritgich hisoblansin
ESLATMA:
Har bir talaba guruh jurnalidagi nomeridan foydalanib jadvalda keltirilgan son qiymatlaridan foydalanadi.
VARIANTLAR
2.1-jadval

№	W	Av	t1	t2	L	x1	x2	m	G2	l	d
1	0.61	7.2	160	60	6.5	0.003	0.029	1200	2	14	2.8
2	0.71	6.8	155	45	7	0.003	0.029	980	2	14	3
3	0.79	6.4	170	47	8	0.003	0.029	1400	2	14	2.5
4	0.80	7.8	163	67	6	0.003	0.029	1250	2	14	2.8
5	0.75	8.1	167	61	5.9	0.003	0.029	1290	2	14	3.2
6	0.61	8.3	175	65	7	0.003	0.029	1300	2	14	3.4
7	0.81	7.5	181	59	8	0.003	0.029	1450	2	14	3.5
8	0.91	6.9	155	50	12	0.003	0.029	1280	2	14	2.9
9	0.87	8	154	58	6.9	0.003	0.029	1295	2	14	2.7
10	0.83	7	161	61	7	0.003	0.029	1265	2	14	2.4
11	0.86	6.9	172	68	11	0.003	0.029	1200	2	18	2.6
12	0.85	7.1	175	65	10	0.003	0.029	1400	2	16	3
13	0.92	7.7	169	62	9	0.003	0.029	1350	2	14	4
14	0.78	8.1	180	63	8	0.003	0.029	1370	2	14	2.9
15	0.73	7.6	175	54	8.5	0.003	0.029	1275	2	14	2.8
16	0.68	7.5	168	55	9.2	0.003	0.029	1284	2	14	3.2
17	0.67	8.1	172	59	8.7	0.003	0.029	1285	2	14	3.4
18	0.75	8.2	169	62	6.9	0.003	0.029	1400	2	14	3.6
19	0.89	9	187	61	10.2	0.003	0.029	1390	2	16	2.8
20	0.67	7.12	181	58	11	0.003	0.029	1305	2	16.5	3.4
21	0.83	7.5	172	49	10	0.003	0.029	1400	2	16.8	3.6
22	0.92	8.3	175	48	8	0.003	0.029	1256	2	14	4
23	0.94	6.99	166	61	7	0.003	0.029	1330	2	14	2.8