Mexanika (MD) fani bo’yicha asosiy tushinchalar va ta’riflar

SHponkali birikmalarni mustahkamlikka hisoblash


Prizmasimon shponkali birikmalarni ezilishga tahkamlik sharti quyidagichadir:
(4.1)

bu erda: Ғ_t=2T/d - shponka uzatadigan aylana kuch;

A_ez (0,94Ь-t₁) ℓ _xis - ezilish yuzasi, bundan
(4.2)

bu yerda: T - uzatilayotgan moment; d - valning diametri; (0,94h-t₁) - gupchak o’yiqchaning ishchi chuqurligi; ℓ_xis- shponkaning ishchi uzunligi (chekkasi yassi shponkada 1_xis=1, chekkasi dumaloqlangan shponkada esa 1_xis=1-b; [σ]_ez - ruhsat etilgan ezuvchi kuchlanish (quyida ular to’g’risida ma’lumotlar keltiriladi). Hisobiy kuchlanish σ_ez ning qiymati ruhsat etilganidan [σ]_ez 5% dan ortiq bo’lsa, shponkaning uzunligi oshiriladi, gupchakning uzunligini oshirish imkoni bo’lmasa, u holda valda diametrial ravishda ikkinchi shponkani o’rnatish mumkin. Zarur hollarda shponkali birikma vdlisa yoki tigaz birikma bilan almashtirilishi mumkin.

Loyiha hisobida esa shponka kesim yuzasining bxh o’lchamlari 4.1-jadvaldan aniqlangandan so’ng shponkaning hisobiy 1_xisuzunligi aniqlanadi.
(4.3)
So’ngra 4.1-jadvalda keltirilgan qatorga moslanadi. Agarda gupchakning uzunligi 1,5 d qiymatdan katta bo’lsa, shponkali birikma shdisli yoki tig’iz birikmaga almashtiriladi.
4.5-rasm. Prizmasimon shponkali birikmani hisoblash tarhi

Shponkani kesuvchi kuchlanishga ham hisoblash talab etilsa, quyidagi munosabatdan foydalaniladi:

(4.4)
bu yerda: b - shponkaning eni; [τ] - shponka uchun ruhsat ztilgan kesuvchi kuchlanish.
Segmentsimon shponkapi birikmalar ensiz bo’lgani uchun ham ezuvchi, ham kesuvchi kuchlanishlar bo’yicha mustahkamlikka tekshiriladi:

Segmentsimon shponkali birikmani hisoblash tarhi

Silindirsimon shponkali birikmalar asosan detallar val yoki o’qning uchiga o’rnatilishi lozim bo’lganda ishlatiladi (4.7-rasm).

. Silindrsimon shponkali birikma va uni hisoblash tarhi

Silindrsimon shponkali birikma ham ezuvchi kuchlanishga mustahkamlik shartiga tekshiriladi :