Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

200_ yil yanvar oyi uchun 6990-«Boshqa majburiyatlar» hisobvarag‘ining analitik hisobi 
bo‘yicha 
 7-qaydnoma 
№ 
Debitor va 
kreditorlar 
nomi, manzili 
Oy 
boshiga 
saldo 
Debet oboroti 
Kredit oboroti 
d-t k-t 
asos 
(yozuv 
mazmuni) 
korres. 
hisobvaraq 
summ
a 
asos 
(yozuv 
mazmuni) 
5010 5110 - 

---

Jami: 
Debitor qarz har doim boshqa kompaniyaning aktivlariga qilingan dahvo bo‘lib hisoblanadi. 
Debitor kdrzi bilan bog‘liq bo‘lgan asosiy buxgalteriya operatsiyalari bo‘lib tan olish va baholash 
hisoblanadi. Debitor qarzlarini undirib olish imkoniyati - bu debitor qarzlarini o‘lchash va ularni 
hisobotiga tahsir qiluvchi asosiy masaladir. Undirib olish imkoniyati qarz aks ettirilganligiga (tan 
olish printsipi) v a uning summasiga (baholash printsipi) tahsir qiladi. Buxgalteriya hisobi Milliy 
andazasining 2-soniga binoan xo‘jalik yurituvchi sub’ektga daromadlarning kelib tushish ehtimoli 
bo‘lsa, ular alohida aks ettiriladi. 
Milliy andazaning «Moliyaviy hisobotni tayyorlash va topshirish uchun kontseptual asoslari» 
da kreditor qarzlar, yahni majburiyatlar «buxgalteriya balansida qachonki o‘zida iqtisodiy foydani 
mujassamlagan resurslarni oqib ketish ehtimoli bo‘lsa, shuningdek majburiyatlarni qabul qilish 
natijasi bo‘lsagina, buxgalteriya balansida tan olinadi» (66-paragraf) deyilgan. 
Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar quyidagi hollarda vujudga keladi: 
korxonaning o‘zidan yoki uning mehnat jamoasi ahzolaridan ijro varaqalariga asosan pul 
undiriladigan bo‘lsa; kommunal xizmati, turar joy haqi, turar joy bo‘lmagan xonalarni ijara haqlari 
bo‘yicha; mehnat jamoasi ahzolarining buyrug‘i bilan Xalq banki va boshqa joylarga pul o‘tkazish 
bo‘yicha. Dahvolar va korxonaga yetkazilgan moddiy zararlarni undirish bo‘yicha hisob-kitoblar 
4860, 4730 - schetlarda hisobga olinadi. 
Bundan tashqari, turli debitorlar tarkibida moliyalanadigan va operativ lizinglar bo‘yicha 
olinadigan to‘lovlar, olinadigan foizlar va dividendlar, royalti va gonorar bo‘yicha olinadigan schetlar 
va boshqa shaxslarning qarzlari (joriy qismi) hisobga blinadi. 
Bu muomalalarning hisobi 4800 «Turli debitorlar qarzlarini hisobga oluvchi schetlar» scheti 
bo‘yicha ochilgan (4810, 4820, 4830, 4840,4850,4860 va 4890) schetlarda aks ettiriladi.